✓ تفاوت اختلاس و دزدی

اختلاس و دزدی به معنا و مفهوم حصول برخلاف قانون از اموال اعم از دولتی و غیردولتی است. این حصول می‌تواند به واسطه‌ی کسانی که در دولت کار می‌نمایند اعم از کارمندان و کارکنان دولت و یا وابسته به دولت انجام شود. اختلاس در یک نگاهی جامع در زیرمجموعه کلاهبرداری جای می‌گیرد. این جرم به حالت برنامه‌ریزی شده، دقیق و مخفیانه و بدون اطلاع دیگران صورت می‌پذیرد.

بسیاری از اموال و دیگر سرمایه‌های که در بطن کشور وجود دارد در اختیار دولت می‌باشد. به همین دلیل است که این اموال با خطرات بسیاری مواجه می‌شوند. این دست از اموال که بنابر مسئولیت معین شده در اختیار کارمندان واقع می‌شود، ممکن است به بیانی دیگر مورد استفاده شخص وی یا دیگری واقع شود. بنابراین قانون برای این اموال و سرمایه‌ها در راستای حمایت و پشتیبانی قوانینی را معین داشته است. حال تفاوت اختلاس و دزدی در چه مواردی خلاصه می‌شود؟ آیا می‌دانید!

» تفاوت اختلاس با خیانت در امانت!

بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که جرم اختلاس با خیانت در امانت تفاوت هایی را دارد. در گستره‌ی جرم اختلاس فرد مجرم یک کارمند دولت می‌باشد ولی در خیانت در امانت این گونه نخواهد بود. می توانیم جرم اختلاس را یکی از جرایم مالی و غیر قابل گذشت به حساب آوریم که در دادگاه های عمومی و دادسرا به آن رسیدگی می شود. قانون گذار در اصل ۴۹ قانون اساسی دولت را موظف کرده است، تا تمامی این ثروت هایی که از طریق اختلاس جمع شده اند را به نفع دولت مصادره کند. یا این که آنها را به صاحب حق، عودت نماید.

» تفاوت اختلاس ‌و دزدی!

بله اختلاس با جرم دزدی هم تفاوت‌ هایی را دارد. به عنوان نمونه جرم دزدیدن تراشه‌های کامپیوتری اختلاس هم به شمار می‌رود. اختلاس به معنا و مفهوم برداشتن یا بهره‌گیری خلاف قوانین از پول و اموال شخصی دیگری خواهد بود. البته که این جرم به صورت عمدی صورت می‌گیرد.‌ بنابراین مجرم این اموال را به طریق اداره‌ یا کارمند و یا فرد امین به دست می‌آورد.

• نکته بسیار مهم

بهتر است در خاطر داشته باشید که مالک مال بودن با صاحب مال بودن با یک‌دیگر متفاوت است. به عنوان نمونه؛ ممکن است کارمند مالک تراشه‌های کامپیوتری باشد ولو معین است که تراشه‌ها به صاحب کار وی تعلق دارد. پس کارمند در این قسمت صاحب تلقّی نمی‌شود. حال هنگامی‌که کارمند تراشه‌ها را بدزدد به عنوان اختلاس‌گر شناخته خواهد شد.

سوء‌استفاده کارمندان و کارکنان از اموالی که بنابر مسئولیت قانونی در اختیار آن‌ها میباشد. از جمله جرم‌هایی به شمار می‌رود که در جای‌جای دنیا و کشورهای در حال توسعه و گسترش به چشم می‌خورد. به همین خاطر قانون‌گذاران در نقاط گوناگون جهان چون ایران این جرم را مورد توجه خود قرار داده‌اند. البته که اصل چهل و نه قانون اساسی هم این موضوع را بررسی نموده است. بنابر این اصل ثروت‌های ناشی از جرم اختلاس توسط دولت ضبط خواهد شد و به بیت‌المال و یا صاحب اصلی مال بازگردانده می‌شود.

» بررسی دقیق‌تر مجازات جرم اختلاس

اختلاس زمانی تحقق پیدا می‌کند که شخص وسیله‌هایی را که به منظور انجام مسئولیت در اختیار وی واقع نموده‌اند، از محل کار خود به بیرون ببرد.  سپس قصد و نیت تصاحب آن‌ها را در سر داشته باشد. ولو چنانچه که کارمندان دولت بدون وجود نیت سوء و تنها به منظور حفاظت بیشتر از مکان اصلی آن وسیله‌ها را به بیرون ببرد. حال در مکان امنی جای دهد، به علّت نداشتن سوء نیت اختلاس به شمار نمی‌رود.

» مقدار مجازات اعمالی برای جرم اختلاس!

مقدار مجازات اختلاس وابسته به مالی است که مورد اختلاس واقع شده است. براساس قوانین و مقررات منوط بر مجازات اختلاس چنانچه که مقدار اختلاس‌ به میزان پنجاه هزار ریال باشد، شخص موردنظر به شش ماه الی سه سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این‌ها به مقدار شش ماه الی سه سال از خدمات دولتی به حالتی موقت برکنار می‌گردد. حال چنانچه که این مبلغ اختلاس از مقدار پنجاه هزار ریال بیشتر باشد، فرد به اندازه‌ی دو الی ده سال به حبس محکوم می‌گردد. البته که به صورت دائم از خدمات دولتی نیز برکنار خواهد شد. در هریک از موارد نام‌برده شده علاوه بر آن‌که فرد باید مال را بازگرداند، به مقدار دو برابر مالی که اختلاس نموده است را هم میبایست پرداخت نماید.

• نکته بسیار مهم؛

ارزش مالی مال مورد اختلاس به واسطه‌ی رأی دیوان عالی معین می‌گردد و قانون در این رابطه بیان می‌دارد که؛ قیمت محصولی که اختلاس گردیده است معادل قیمتی که دولت برای آن تعیین کرده است، نخواهد بود.

مواردی به چشم می‌خورد که بنابر آن چنانچه که مال اختلاس گردیده تمامی و یا بخشی از آن پیش از صادر شدن حکم دادگاه به هر طریقی در شده است، قانون در این زمینه بیان داشته است که؛ اگر بخشی از مالی که مورد اختلاس واقع شده است، در شده باشد، به هر میزان که از مال باقی مانده است به واسطه‌ی این حکم مشمول قانون خواهد بود. البته حکمی هم که منوط بر پرداخت دو برابر اصلی مال هم است، برداشته خواهد شد.

» تشویق فرد اختلاس‌گر با این قانون!

بله، برای آن‌که فرد اختلاس‌گر تشویق گردد و خود مالِ اختلاس شده را بازپس گرداند. قانون‌گذار بیان نموده است که چنانچه فرد مختلس تمامی و یا قسمتی از مال را بازپس گرداند، دادگاه رسیدگی کننده می‌تواند تمام و یا بخشی از مجازات نقدی وی را بدو ببخشد. حال مجازات حبس نیز مشمول حال وی نخواهد شد ولی حکم منوط بر انفصال در حق وی به اجراء خواهد رسید.

» جرم‌هایی که با نام شروع به اختلاس از آن یاد می‌شود!

حال جالب است بدانید که برخی از جرم‌ها با نام شروع به اختلاس شناخته می‌شوند. به عنوان نمونه؛ کارمندی که اموالی را که تنها بنابر مسئولیت وی بدو سپرده شده را درون اتومبیل خود واقع می‌نماید. اکنون پیش از خروج از محل کار، در پارکینگ دستگیر می‌گردد، به جرم شروع به اختلاس محکوم می‌شود.

قانون‌گذار محترم به منظور جرم شروع به اختلاس نیز مقرراتی را وضع نموده است. این قوانین بیان می‌دارد که مجازات منوط بر شروع به جرم اختلاس اندک‌ترین مقدار مجازات‌ مدّنظر را خواهد داشت. چنانچه که نفس کار انجام شده باشد، فردی که جرم را آغاز نموده باشد، مجازات می‌گردد. بهتر است خاطر نشان شویم که اگر شخص موردنظر از کارمندان دولت باشد از خدمات دولت به گونه‌ای عزل می‌گردد. اکنون اگر جرم وی مراتب پایین‌تری داشته باشد به شش الی سی سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم خواهد شد.

و در پایان بهتر است بگوییم که در ارتباط با صدور بازداشت موقت ذکر نموده است؛ چنانچه که میزان اختلاس بیش از صد هزار ریال باشد به دلیل وجود علل کافی حکم بازداشت موقت برای او صادر خواهد شد. البته که این مورد را به هیچ وجه نمی‌توان تبدیل نمود. از سویی کارمند بعد از اتمام بازداشت موقت و اعمال مجازات قطعی در حالت تعلیق باقی خواهد ماند. بنابراین در این روزها به هیچ عنوان حقوق و یا مزایای دیگر بدو تعلق نخواهد گرفت.