✓ انواع قراردادهای بانکی
آیا می‌دانید قرارداد بانکی چیست! از انواع قراردادهای بانکی چه چیزی در ذهن خود دارید! جهت کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با این موضوع، بهتر است تا پایان این مطلب از سروش عدل با ما همراه شوید.
» قرارداد بانکی به چه معناست!
قرارداد در کلمه به معنی تراضی دوطرف معامله است که براساس آن، دوطرف ملزم می‌شوند به توافقات مطروحه عمل کنند. معاهده امکان دارد به صورت کتبی یا حتی شفاهی منعقد بشود. البته که قرارداد کتبی به دلیل برخورداری از شفافیت موضوع از ضمانت اجرای بالاتری هم بهره‌مند است.
قراردادهای بانکی به قراردادهایی اطلاق می‌شود که میان بانک و اشخاص منعقد می‌گردد. چنانچه که هریک از دو طرف به مفاد معاهده عمل ننموده و بی‌توجهی کنند، این امر دارای ضمانت اجراء خواهد بود. به این معنی که به هنگام تخطی از مفاد معاهده به واسطه‌ی یکی از دوطرف، برای طرف مقابل قانوناً حق پیگیری و احقاق حقوق خود مهیا خواهد شد.
یکی از پایه‌ترین شروط ضمن یک قرارداد، دارا بودن رضایت به هنگام امضاء است. این چنین استنباط خواهد شد که هنگامی شخصی معاهده‌ای را با بانک منعقد نموده و به امضاء می‌رساند به عبارتی رضایت خود را اعلام می‌دارد. البته که گاهاً طرف مقابل بانک که اقدام به امضاء معاهده میان خویش و بانک نموده است، ادعای نادانی و اشتباه می‌کند. البته این امر بعد از امضای معاهده مزبور بسیار مشقت‌بار بوده و به آسانی قابلیت اثبات ندارد.
» قراردادهای بانکی شامل قرارداد :
- سلف.
- جعاله.
- مزارعه.
- مضاربه.
- خرید دین.
- مشارکت مدنی.
- قرض الحسنـــه.
- فروش اقساطــــی.
- ســـپرده مدّت دار.
- اجاره به شرط تملیک.
✓ قراردادهای سلف
سلف یعنی، پیش فروش. ضمن این معاهده محصول خویش را پیش از مؤعد مقرر به بانک می‌فروشید و وجه آن را نقداً اخذ می‌کنید. ولیکن بانک محصول را در آتی تسلیم می‌نماید. سلف به عبارتی حواله‌ای می‌باشد که به نسبت اوراق مشارکت از امنیت بیشتری برخوردار است.
قراردادهای سلف می‌تواند کمک بسیاری به تولید کنندگان نماید. زیرا اشخاصی که در فرآیند تولید قرار گرفته‌اند امکان دارد با کمبود منبع مالی رو‌به‌رو شوند. به این هنگام با فروش محصولات کشاورزی و صنعتی خویش می‌توانند کمبود به وجود آمده را جبران کنند.
✓ قراردادهای جعاله
قرارداد جعاله عقدی می‌باشد که قانونگذار محترم ضمن ماده‌ی ۵۶۱ قانون مدنی آن را این‌گونه تعریف نموده است؛
«جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از این‌که طرف معین باشد یا غیر معین.»
در واقع در جعاله شخصی با اخذ اجرت مشخصی تعهد می‌کند که امری را برای دیگری به انجام رساند. به شخصی که به انجام رساندن عمل را عهده‌دار می‌شود، عامل یا پیمانکار اطلاق می‌گردد.
جعاله معاهده‌ای می‌باشد که بانک‌ها به جهت تشکیل تسهیلات لازم جهت توسعه و گسترش کارهای تولیدی و بازرگانی و خدماتی منعقد می‌کند. پس با تنظیم معاهده جعاله به عنوان عامل یا جاعل معرفی می‌شوند. شیوه‌ی اجرای معاهده جعاله به هنگامیکه بانک عامل است، این‌چنین است که بانک در انعقاد قرارداد با درخواست کننده، انجام کار معینی را می‌پذیرد. پس از آن، با توجه به شرایط موضوع معاهده، بانک حسب مورد، کلّیه یا قسمی از عملیات اجرایی کار پذیرفته شده را براساس معاهده دوّم به دیگری واگذار می‌کند، بدین اساس ایفای تعهد می‌نماید.
✓ قراردادهای مزارعه
قراردادی که میان مالک زمین یا مالک منافع حاصل از زمین با عامل منعقد می‌شود. قانونگذار ضمن ماده‌ی ۵۲۲ قانون مدنی عقد مزارعه را این‌گونه تعریف نموده است؛
«مزارعه عقدی است که به موجب آن احد از طرفین، زمینی را برای مدّت معینی به طرف دیگر می‌دهد که آن را زراعت کرده و حاصل را تقسیم کند.»
حداکثر طول مدّت قرارداد مزارعه یک سال خواهد بود. چنانچه که مؤعد محصول دهی زراعتی خاص بیشتر از یک سال باشد، مؤعد مزارعه یک دوره‌ی زراعی می‌باشد. در این قبیل از معاهدات بانکی یکی از دوطرف زمین را می‌دهد و طرف مقابل برروی زمین کار می‌نماید. منافع به دست آمده، بنابر عرف میان دوطرف تقسیم خواهد شد. البته قرارداد مزارعه حاوی شروط خاص خود است. برای مثال؛ یکی از دوطرف نمی‌تواند این گونه شرط کند که تمام محصول برای او باشد.
✓ قراردادهای مضاربه
به این معناست که بانک تمام سرمایه موردنیاز برای انجام یک فعالیت را متقبل می‌شود. طرف دیگر که با بانک معاهده مضاربه منعقد می‌کند عامل است که با سرمایه مزبور فعالیتی به انجام می‌رساند. نهایتاً هردو طرف قرارداد مضاربه در سود و زیان حاصله شریک می‌شوند.
در تعریف این عقد باید بگوییم مضاربه معاهده‌ای است که میان عامل و صاحب سرمایه منعقد گردیده و بدین حالت است که عامل با سرمایه صاحب مال تجارت می‌نماید. در مقابل آن هم به نسبت درصدی در سود با او شریک می‌گردد. البته چنانچه سود به دست آید آن را با دارنده‌ی مال براساس قرارداد تقسیم می‌نماید.
✓ قراردادهای خرید دین
معاهده خرید دین به عبارتی معاهده خرید اوراق تجاری به قیمتی اندک‌تر از وجه اسمی آن اسناد است. بانک‌ها سند تجاری مدّت دار مشتریان خود را کمتر از مبلغی که ضمن سند نگارش شده است، خریداری می‌کنند. در سررسید اسناد نام‌برده شده ثمن حقیقی نوشته شده برروی اسناد را اخذ می‌کنند.
بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که؛ اسناد تجاری که بانک از مشتری خود می‌خرد، باید حقیقی بوده و منشاء آن معامله تجاری باشد. این‌گونه صدمه‌ای به اصل ثمن و سود مورد انتشار قابل برگشت وارد نخواهد شد.
✓ قراردادهای مشارکت مدنی
قراردادهای مشارکت مدنی به قراردادهایی اطلاق می‌شود که بدین سبب اشخاص حال حقیقی باشد یا حقوقی به گونه‌ای مشترک و در راستای انجام کار مشخص، سرمایه اعم از مادی و معنوی خویش را به صورت سهم‌الشرکه‌های نقدی و غیرنقدی قیمت‌گذاری می‌کنند. ضمن این قبیل از معاهدات، اعطای سهم‌الشرکه جهت به دست آوردن منافع در آتی مشارکت صورت می‌پذیرد. بنابراین قرارداد مشارکت مدنی گونه‌ای معاهده مشارکت در کار و سرمایه می‌باشد.
معاهدات مشارکت مدنی دارای اقسام گوناگونی است، حال از میان تمامی آن‌ها سه مورد بیان شده در قسمت زیر از اهمیت بیشتری برخوردار است؛
- قراردادهای مشارکت در ساخت.
- و قراردادهای مشارکت مدنی با بانک.
- قراردادهای مشارکت مدنی خصوصی.
✓ قراردادهای قرض الحسنه
قراردادهای قرض الحسنه همان‌گونه که از نام آن هویداست، قرض محسوب می‌شود. بدین دلیل که قرض می‌باشد سود بدان‌ها تعلق نخواهد گرفت. معاهدات قرض الحسنه به دو قسم کلّی تقسیم می‌شود؛
- سپرده جاری.
- سپرده پس انداز.
✓ قراردادهای فروش اقساطــــی
قراردادهای فروش اقساطی هم از معنای تحت الفظی خود چندان به دور نیست. ضمن این نوع از معاهدات عین به بهایی مشخص به مشتری واگذار خواهد شد و چنین مقرر می‌گردد که اقساط عین فروخته می‌شود و در سررسیدهای بانک تأدیه گردد. اقساط بانک می‌تواند هم به صورت مساوی و هم غیر مساوی مشخص بشود.
بعضی از موارد فروش اقساطی از قرار ذیل است؛
- مسکن.
- ماشین آلات.
- وسیله‌های حمل و نقل.
✓ قراردادهای سپرده مدّت دار
سپرده‌ای می‌باشد که بنابر آن اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی سرمایه خود را برای مدّت زمانی طولانی نزد بانک به امانت می‌گذارند. البته که به این هنگام به سپرده اشخاص سود روزشمار تعلق خواهد گرفت.
✓ قراردادهای اجاره به شرط تملیک
این قرارداد تلفیقی از بیع و اجاره می‌باشد. این‌گونه در نظر گرفته می‌شود که مال الاجاره هایی که مستأجر تأدیه می‌نماید تحت عنوان مبلغ معامله در راستای خرید مال الاجاره لحاظ بشود. به این حالت که مستأجر بعد از تأدیه پایانی‌ترین ثمن حق الاجاره مالک مال الاجاره خواهد شد.
» نتیجه گیری
دوستان عزیز ما ضمن این مطلب از خود سعی نمودیم شما را با انواع قراردادهای بانکی آشنا نماییم. حال بهتر است خاطر نشان شویم، شما می‌توانید در صورت وجود سؤالات بیشتر در ارتباط با قراردادهای بانکی با ما در سروش عدل تماس بگیرید.
