قوانین معافیت از سربازی

بنابر قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران، آقایان طی ماهی که سن آن‌ها هجده سال تمام می‌شود، مکلّف می‌باشند اسناد و مدارک خود را در راستای معرفی به نهاد نظام وظیفه جهت اعلام آمادگی خدمت سربازی عرضه کنند. سربازی در کلمه یعنی ایستادن تا پای جان خود در نبرد! ولی در اصطلاح سربازی و یا خدمت وظیفه عمومی یعنی؛ خدمت موقت و یا دائمی در نیروی مسلح کشور.

خدمت سربازی برای تمامی آقایان از هجده سال الی پنجاه سال به غیر از دارندگان شرایط معافیت الزامی می‌باشد. اشخاصی که بنابر هر علّتی امکان پشت سر گذاشتن این دوره را ندارند، به دنباله‌ی اطلاع از قوانین معافیت از سربازی هستند. ما در امتداد این مطلب از خود، شما را بسی بیشتر با این موضوع آشنا خواهیم ساخت.

» انواع گوناگون معافیت از خدمت سربازی سال ۱۴۰۱

به همان شکل که اشاره نمودیم، خدمت سربازی برای کلّیه‌ی آقایان از هجده الی پنجاه سال ضروری است. مگر شخصی که دارای شرایط معافیت از خدمت سربازی باشد. معافیت از خدمت سربازی دارای انواع متنوعی است که آن‌ها نیز در دو دسته‌ی کلّی معافیت دائم و موقت جای می‌گیرد.

قوانین معافیت از سربازی

  • معافیت موقت؛

بدین معنی است که شخص با دارا بودن برخی از شرایط می‌‌تواند از خدمت برای مدّت زمانی معاف بشود. این معافیت در برگیرنده؛ معافیت تحصیل، معافیت بنیاد ملّی نخبگان، گواهی اشتغال به خدمت است.

  • معافیت دائم؛

این گونه از معافیت به اشخاصی که حاوی شرایط قید گردیده در فهرست ذیل هستند، تعلق خواهد گرفت معافیت از :

  • خدمت پزشکی.
  • سن.
  • کفالت.
  • ایثارگران.
  • مددجویان.
  • متعهدین سربازی.

» شرایط مربوط به معافیت پزشکی سربازی سال ۱۴۰۱؛

براساس قوانین معافیت از سربازی، به هنگامی‌که افراد حاوی مشکلاتی چون؛ بیماری جسمی و یا ذهنی باشند، می‌توانند در راستای دریافت کارت معافیت از سربازی اقدام بنمایند. بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که این موضوع تنها بعد از انجام معاینات موردنیاز به واسطه‌ی پزشکان نیروهای مسلح و تأیید آن‌ها صورت می‌گیرد. لازم به بیان است که اسناد و مدارک پزشکی شخص نیز می‌باید مورد تأیید کمیسیون پزشکی نهاد نظام وظیفه واقع شود. فرآیند اخذ معافیت از پزشکی را در قسمت زیر بررسی خواهیم کرد؛

  • شخص مشمول می‌باید نسبت به کامل نمودن اسناد و مدارک موردنیاز خویش که در دفترچه راهنمای نظام وظیفه عمومی، قید شده است، عمل نماید.
  • پس از آن معاینات ابتدایی خویش را در راستای اطمینان از داشتن بیماری مدّنظر، سپری نماید. «اشخاصی که دارای نقص عضو و یا بیماری‌های قابل مشاهده‌ای می‌باشند، نمی‌خواهد که به بیمارستان بروند.»
  • طی این مرحله شخص میبایست تقاضای خویش را مبنابر اخذ معافیت پزشکی سربازی در سامانه دفاتر پلیس بعلاوه ده به ثبت رساند.
  • بعد از به ثبت رساندن درخواست، نیاز می‌باشد شخص مشمول، برگه معرفی به بیمارستان را از نهاد نظام وظیفه اخذ نماید.
  • طی این وهله در راستای به تأیید رسیدن مشکل و یا بیماری شخص، معاینات پزشکی دوباره به واسطه‌ی پزشکان متخصص نیروی مسلح انجام خواهد شد.
  • نتایج به دست آمده از معاینات پزشکان متخصص به کمیسیون مرکز رسیدگی به تقاضای معافیت پزشکی فرستاده می‌شود. جلسه‌ای تحت عنوان شورای پزشکی در راستای تصمیم گیری نهایی ایجاد خواهد شد.
  • چنانچه که شخص مشمول تحت عنوان معاف دائم شناخته شود، کارت معافیت او صادر می‌گردد. چنانچه که سرباز یا معاف از رزم معرفی شود، برگه آماده به خدمت برای وی صادر می‌شود.

» شرایط مربوط به معافیت سن سال ۱۴۰۱؛

این معافیت تنها دربرگیرنده افرادی می‌گردد که پنجاه سال آن‌ها به اتمام رسیده است. ولی به خدمت خود نرفته‌اند. به عبارتی شناسنامه این اشخاص بیانگر کارت پایان خدمت سربازی آن‌ها خواهد بود.

» شرایط مربوط به معافیت کفالت خدمت سربازی سال ۱۴۰۱؛

احراز شرایط معافیت کفالت از سایر مواردی می‌باشد که مشمولان می‌توانند با بهره‌گیری از آن در راستای به انجام رساندن روند معافیت خود گام بردارند. انواع گوناگون معافیت کفالت از قرار ذیل است کفالت :

  • مادر.
  • پدر.
  • مادربزرگ.
  • پدربزرگ.
  • برادر.
  • خواهر.
  • فرزند.
  • والدین معلول خود.
  • افراد نیازمند به مراقبت خانواده.

به عبارتی می‌توان چنین بیان نمود که معافیت کفالت متداول‌ترین روش معافیت است. ولیکن با استناد به قوانین و مقررات خاص موجود، بهره‌گیری از این گونه معافیت تنها به هنگام احراز شرایط عمومی و نیز اختصاصی آن ممکن می‌باشد.

» شرایط عمومی عبارت است از؛

  • برای شخص مشمول نباید غیبت به مرحله‌ی ثبت رسیده باشد.
  • درخواست کننده باید به سن مشمولیت یعنی آن‌که هجده سال تمام رسیده باشد.
  • داوطلب می‌باید تنها مراقب فرد مکفول «پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر نیز برادر» باشد. به هنگامی‌که شخص حاوی برادر دیگر با سن بیشتر از هجده سال باشد، فاقد شرایط معافیت خواهد بود. مگر زمانی‌که بنابر رأی شورای پزشکی وظیفه عمومی، آن فرد توانایی موردنیاز برای مراقبت و نگهداری از فرد مکفول را نداشته باشد.

» شرایط اختصاصی عبارت است از؛

_ کفالت پدر؛

  • سن پدر مشمول می‌باید بیشتر از ۷۵ سال تمام باشد.
  • اگر که پدر مشمول حاوی سن اندک‌تر از ۷۵ سال باشد و بنابر رأی شورای پزشکی وظیفه عمومی نیازمند مراقبت باشد نیز، در شمول معافیت کفالت واقع خواهد شد.

_ کفالت مادر؛

  • پدر مشمول فوت نموده باشد.
  • مادر او ازدواج ننموده باشد.
  • طلاق قطعی مادر به مرحله‌ی ثبت رسیده باشد.

_ برادر کمتر از هجده سال تمام قمری؛

  • پدر او فوت نموده باشد.
  • مشمول تنها بردار او و سرپرست بردار کمتر از هجده سال خود باشد.

_ خواهر بدون پدر، همسر و فرزند نیز پسر سالم؛

  • خواهر مشمول می‌باید بدون پسر باشد.
  •  باید خواهر شخص از همسر خود طلاق گرفته باشد و یا همسر وی در قید حیات نباشد.
  • خواهر فرد نباید حاوی فرزند پسر سالم باشد.
  • مشمول تنها برادر تنی وی و سرپرست بیشتر از هجده سال خواهر باشد.

«برادر بیشتر از هجده سال بدون همسر، فرزند پسر سالم بیشتر از هجده سال بدون شغل و بدون پدر که با رأی شورای پزشکی نیازمند مواظبت باشد.»

  • برادر مشمول به دلیل بیماری یا آن‌که نقص عضو نیازمند مواظب باشد.
  •  مشمول باید بدون پدر، همسر نیز فرزند باشد.

_ پدربزرگ بدون فرزند و نیازمند مراقبت با تشخیص از سوی شورای پزشکی وظیفه عمومی؛

  • پدربزرگ مشمول، هیچ فرزند دختر یا آن‌که پسری را نداشته باشد.
  • و پدربزرگ مشمول بنابر رأی شورای پزشکی وظیفه و مسئولیت عمومی، قدرت و توان اداره اموال خویش را نداشته باشد.

_ مادربزرگ بدون همسر و فرزند «مادربزرگ اعم از پدری و مادری»؛

  • مادربزرگ فرد مشمول می‌باید بدون فرزند اعم از دختر و پسر باشد.
  • همسر مادربزرگ مشمول در قید حیات نباشد و یا از همسر خود طلاق گرفته باشد.

_ فوت در زمان خدمت پدر و یا برادر؛

  • یکی از برادران یا فرزندان مشمول خدمت سربازی که در زمان خدمت از دنیا رفته باشد.

_ از دنیا رفتن فرزند صغیر؛

  • همسر مشمول در قید حیات نبوده و از وی دارای فرزند صفیری باشد.
  • و همسر فرد بعد از ازدواج معلول گردیده و فرزند وی نیازمند مراقبت باشد.

_ و نهایتاً برادر در حال خدمت؛

  • در این موقعیت هر دو برادر باید بدون غیبت خدمت نظام وظیفه باشند.

قوانین معافیت از سربازی

» شرایط مربوط به معافیت ایثارگران سال ۱۴۰۱؛

آن دسته از مشمولان که پدر، مادر فرزند، برادر، خواهر آن‌ها شهید گردیده یا جانباز و یا اسیر نیز جاویدالاثر گردیده باشند. از سویی این مسئله به تأیید مراجع ذیصلاح رسیده باشد، در زمان احراز هریک از موارد ذیل از انجام دوره ضرورت معاف می‌گردند.

  • مابه‌ازای هر شهید و یا آزاده با لااقل بیست و چهار ماه پیشینه اسارت یا جانباز با لااقل بیست و پنج درصد جانبازی و نهایتاً مفقودالاثر بدون فرزند ذکور، یک فرد از برادر آن‌ها از خدمت سربازی بخشیده می‌گردند.
  • مابه‌ازای هر بیست و چهار ماه آزادگی، بیست و پنج درصد جانبازی و سی ماه پیشینه حضور در جبهه، یک فرد از فرزندان آزادگان، جانبازان و نیز رزمندگان از به انجام رساندن خدمت دوره ضرورت بخشیده می‌گردند.
  • تمامی مشمولان جانباز حاوی لااقل ده درصد جانبازی از انجام خدمت سربازی بخشیده می‌شوند.
  • همه ی فرزندان شهدا و مفقودالاثر که به سن سربازی و خدمت رسیده‌اند، از خدمت دوره ضرورت بخشیده می‌شوند.
  • آن بخش از مشمولانی که با بانوان جانباز بیست و پنج درصد و بیشتر ازدواج کنند. آن‌ها تا مدّت زمان پنج سال از تاریخ ثبت عقد از بخشودگی موقت بهره‌مند هستند و به هنگام استمرار ازدواج، پس از گذر پنج سال در پایان با تأیید بنیاد شهید و امور ایثارگران، برای آن‌ها معافیت دائم صادر می‌شود.
  • به هنگامی‌که هریک از شهدا، جاویدالاثر، جانبازان، آزادگان، بدون فرزند ذکور هستند. تنها یکی از برادران براساس ضوابط می‌تواند از امتیاز مربوط به بخشودگی بهره گیرد.
  • خانم‌های جانبازی که قبل از این، فرزند یا برادر آن‌ها بنابر جانبازی خواهر معاف گردیده‌اند. آن‌ها می‌توانند همسر مشمول خدمت سربازی را هم معاف کنند.

» شرایط مربوط به معافیت مددجویان سال ۱۴۰۱؛

معافیت مددجویان هم از سایر معافیت‌هایی است که نهاد نظام وظیفه، ضوابط و مقررات منوط بدان‌ها را در اختیار مشمولان واقع نموده است. این گونه است که افراد دارای شرایط می‌توانند از حضور در دوره خدمت ضرورت معاف گردند. این شرایط از قرار ذیل است؛

_ معافیت یک فرزند مادر بدون همسر تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی؛

  • بنابر مقررات نوین نظام وظیفه، دیگر تعداد فرزندان پسر مادر تحت حمایت و پوشش کمیته امداد و بهزیستی مهم نبوده است. حتی اگر که مادر دارای بیشتر از دو فرزند پسر باشد، مشروط بدین موضوع که چندی پیش برادران از معافیت کفالت مادر بهره نگرفته، مشمول از خدمت نظام وظیفه معاف می‌گردد.
  • نکته بسیار مهم در ارتباط با این‌گونه از معافیت بدون همسر بنا به دلیل فوت و یا طلاق است. پس مادرانی که همسر آن‌ها مفقودالاثر بوده یا در حبس باشد، در حیطه‌ی این قانون جای نمی‌گیرد.

_ معافیت تنها پسر خانواده که دارای سه خواهر است؛

  • فرد مشمول لازم است تنها پسر خانواده و دارای برادر نباشد.
  • تأهل و یا مطلقه بودن خواهران مشمول در کسب معافیت اثرگذار نخواهد بود.
  • به هنگامی که پدر فوت ننموده باشد، شرایط جسمانی او ملاک نخواهد بود. پس تنها تحت حمایت و پوشش بودن او یا مادر در کمیته امداد یا بهزیستی، شرط خواهد بود. به بیانی دِگر پدر و مادر او میبایست تحت پوشش کمیته و بهزیستی باشند.
  • بهره‌گیری برادر ناتنی از این قبیل مشمولیت تنها به هنگامی امکان‌پذیر خواهد بود که خواهران به واسطه‌ی پدر یا مادر خود با مشمول شامل رابطه نسبی باشند.

_ معافیت فرد مشمول که دارای فرزند معلول است؛

  • به هنگامی‌که فرد مشمول بدون غیبت و فرزند او تحت حمایت بهزیستی باشد‌. او می‌تواند از این گونه معافیت بهره‌مند شود.

_ معافیت فرد مشمولی که با خانم‌های حاوی معمولیت جسمی ازدواج بنماید؛

  • مشمولی که با خانم معلول مزدوج شود، طی مدّت زمان پنج سال موقتاً از خدمت نظام وظیفه معاف می‌گردد. به هنگام امتداد ازدواج می‌توانند از معافیت دائم بهره‌مند شوند.

» شرایط مربوط به معافیت متعهدین خدمت سال ۱۴۰۱؛

از جمله دیگر معافیت هایی که مشمولان سربازی می‌توانند بدان اکتفاء بنمایند، معافیت متعهدین خدمت است. بنابر قوانین منوط بر نظام وظیفه عبارت «متعهد سربازی» به اشخاصی اطلاق می‌گردد که در هریک از دستگاه دولتی مشغول به کار شده‌اند. شرایط استفاده از این نوع معافیت هم‌اکنون تجزیه و تحلیل خواهد شد.

  • مشمولان مقررات فارغ التحصیلان نهادهای تربیت معلم بعد از به پایان رسیدن دوره آموزش مقدماتی نظامی، مکلّف به انجام امتداد خدمت خویش در نهاد آموزش و پرورش می‌باشند.
  • داوطلبان کسب و کار معلمی خلبانی در آموزشگاه فنون هواپیمایی فقط به هنگام عرضه تعهد و پشت سر گذاشتن ده سال خدمت و نیز داوطلبان تکنسینی هواپیما در بطن این آموزشگاه مشروط بر عرضه تعهد و به انجام رساندن دوازده سال خدمت، از انجام خدمت نظام وظیفه معاف خواهند گردید.
  • علاوه بر این‌ها دولت هم می‌تواند از حضور پرسنل خود که مشمول خدمت نظام وظیفه هستند، به دو حالت زیر استفاده کند؛
  • تحت عنوان استخدام تعهد خدمتی.
  • و تحت عنوان پرسنل نظام وظیفه برای به انجام رساندن خدمت دوره ضرورت.

» و در پایان؛

دوستان عزیز امیدواریم که ما در این متن از خود توانسته باشیم اطلاعات موردنیاز شما را در ارتباط با قوانین معافیت از سربازی بیان داریم. البته که ما تمامی جوانب این مسئله را وارسی نموده‌ایم. حال شما می‌توانید در صورت وجود سؤالات بیشتر در این زمینه با ما در سروش عدل تماس حاصل فرمایید.