✓ چه کسانی معاف از مالیات هستند؟
پرداخت مالیات برای کلّیه‌ی اشخاص جامعه امری الزامی می‌باشد، با این حال قانون معافیت مالیاتی قسمی از افراد جامعه را از تأدیه مالیات معاف نموده است. قوانین معافیت از مالیات در کشور ایران دامنه‌ی وسیعی را دربر می‌گیرد. با استناد به قوانین مالیاتی تقریباً چهل درصد از اقتصاد ایران معاف از پرداخت مالیات می‌باشند. معافیت مالیاتی شرایط ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است که در این نوشتار بدان خواهیم پرداخت.
✓ دو دسته مالیات در کشور ایران
در کشور ما «ایران» مالیات به دو قسم مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم قسم‌بندی می‌شود.
- مالیات مستقیم به همان‌شکل که از نامش هویدا است، به گونه‌ای مستقیم به درآمد و دارایی اشخاص وابسته است و به حالتی مستقیم از آن‌ها اخذ می‌گردد. حال آن‌که مالیات مستقیم دارای انواع متنوعی است.
- مالیات غیرمستقیم آن دسته از مالیاتی محسوب می‌شود که برروی کالا و خدمات اعمال می‌گردد، این قبیل از مالیات‌ها به حالت غیرمستقیم و با واسطه به حساب نهاد امور مالیات واریز می‌گردد.
✓ معافیت از مالیات به چه معناست؟
معافیت مالیاتی در واقع گونه‌ای خروج قانونی و موقت از تأدیه مالیات می‌باشد. در واقع این عملیات نیز نوعی حمایت دولتی از مردم و بعضی از اقشار خاص جامعه و در بعضی از مناطق مخصوص می‌باشد. به عنوان نمونه؛ دولت جهت پشتیبانی از سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه و پیشرفت‌یافته و یا در راستای رشد و پیشروی کمپانی‌های دانش بنیان آن‌ها را از تأدیه مالیات معاف نموده است.
✓ به چه دلیل برخورداری از امتیاز معافیت از مالیات شامل حال تمامی افراد نمی‌شود؟
از آن سوی که اخذ مالیات از جمله حائز اهمیت‌ترین راه‌های کسب درآمد دولت می‌باشد. با افزایش معافیت مالیاتی تمامی اشخاص جامعه، شاهد کاهش درآمد دولت و به دنباله‌ی آن کاهش ارائه خدمات دولتی خواهند بود. هنگامی‌که دولت با معافیت مالیاتی که به اقشار گوناگون جامعه اختصاص می‌دهد، با کاهش درآمد و بودجه رو‌به‌رو گردد. از سویی ملزم خواهد بود مقدار مالیاتهای دریافتی از دیگر اقشار را بیشتر نماید. آن نیز پیامد افزایش فشار برروی مالیات دهندگان را به دنباله‌ی خود داشته و منجر به بی‌عدالتی در گستره‌ی جامعه می‌شود.
✓ قانون مربوط به معافیت مالیاتی
به همان‌شکل که پرداخت مالیات از جمله پایه‌های اصلی چرخه‌ی اقتصاد می‌باشد، معافیت مالیاتی نیز وزنه دیگری می‌باشد که چرخه‌ی اقتصاد را به حرکت وا می‌دارد. معافیت مالیاتی که در بطن قانون تعریف گردیده است، گونه‌ای سیاست حمایتی دولت در راستای کمک به اشخاص گوناگون جامعه و بعضی از کسب‌وکارها است که شرایط مخصوص به خود را دارد. غایت دولت از معافیت مالیاتی هدایت نقدینگی به سمت و سوی فعالیت‌های عام‌المنفعه و کم بازده خواهد بود. به عبارتی دولت با اعمال قوانین معافیت مالیاتی اشخاص را به سمت سرمایه‌گذاری در منطقه‌هایی هدایت می‌نماید که نیت توسعه و پیشرفت آن را دارند.
بهتر است خاطر نشان شویم که معافیت مالیاتی تنها دربرگیرنده مالیات مستقیم است و شامل حال مالیاتهای غیرمستقیم همانند مالیات ارزش افزوده نخواهد شد.
✓ اقسام گوناگون معافیت مالیاتی
انتظار این موضوع را نداشته باشید که به شما بگوییم گروه‌های به‌سزایی از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی در کمپانی‌ها و مؤسسات مشمول پرداخت مالیات خواهند بود و لازم است در زمان مقرر مالیات معین گردیده را تأدیه بنمایند. ولو در این بینابین اشخاصی به چَشم می‌خورد که از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.
بعضی از اشخاص حقوقی با شرایط ویژه همانند سود سپرده بازنشستگان معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
اشخاص حقیقی چون کمپانی‌های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی و… از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
بعضی از فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی از تأدیه مالیات به دولت معاف خواهند بود.
فعالیت در بعضی از قسمت‌های فرهنگی، گردشگری، انتشاراتی، صنایع دستی، صادراتی و… هم از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
✓ ذکر شانزده فعالیت که معاف از مالیات می‌باشند :
- فعالیت اعم از تولیدی و معدن.
- قسمت‌های کشاورزی، روستایی و همچنین عشایری، معاف از مالیات خواهند بود.
- فعالیت اعم از آموزشی و تربیتی ورزشی معاف خواهند بود.
- درآمد به دست آمده از تعلیم و تربیت در مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای، دانشگاه همچنین نهاد آموزش عالی غیرانتفاعی. مهدکودک‌ها در منطقه‌های کمتر پیشرفت کرده و روستایی، درآمد حاصل از باشگاه‌ها و مؤسسه‌های ورزشی که از نهاد تربیت بدنی جواز دارند، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
- مؤسسه‌هایی که از معلولین ذهنی و حرکتی محافظت می‌کنند، معاف از پرداخت مالیات خواهد بود.
- مبلغ پرداختی بیمه عمر و زندگی و… حاوی موضوع معافیت مالیاتی خواهد بود.
- هزینه‌های درمانی در راستای معالجه مؤدی، همسر و فرزند، پدر و مادر، خواهر یا برادر طی یک سال مالی، شامل معافیت از مالیات خواهد بود.
-
سرمایه در حال گردش بنگاه‌های تولیدی هم مشمول معافیت از مالیات خواهد بود.
- اشخاصی که جهت تأمین مالی پروژه‌ها، از طرح آوردن نقدی بهره‌گیری می‌نمایند، لااقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی آن‌ها از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهند بود.
- تمامی درآمد برجای مانده از صادرات خدمات، محصولات غیرنفتی و محصولات قسمت کشاورزی و همچنین بیست درصد درآمد برجای مانده از صادرات مواد خام دربرگیرنده پرداخت مالیات با نرخ صفر خواهند بود.
- درآمد حاصل از کارگاه‌های فرش دستباف، صنایع دستی و کمپانی‌های تعاونی، معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
- سود متعلق به سپرده‌های اعم از بازنشستگان، کارگران و کارمندان و… شامل معافیت مالیاتی هستند.
- سود و جوایز اختصاص یافته به حساب پس‌انداز و سپرده‌های گوناگون معاف از پرداخت مالیات می‌باشند.
- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و همچنین اسناد خزانه معاف از مالیات خواهند بود.
- سود پرداختی از جانب بانک‌های ایران به بانک‌های خارجی، سپرده ثابت به شرط معامله متقابل معافیت مالیاتی دارند.
- نهایتاً سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت معاف از مالیات می‌باشند.
✓ شرایط موردنیاز در راستای برخورداری از معافیت مالیات
بنابر حکم تبصره دو ماده‌ی ۱۱۹ قانون برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی لازم می‌باشد که تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی معاف از مالیات، مسئولیت مالیاتی همانند اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و اسناد مالی را تسلیم کنند.
✓ منظور از مالیات با نرخ صفر چه می‌باشد؟
مالیات با نرخ صفر نیز گونه‌ای معافیت از مالیات می‌باشد که مؤدیان را مسئول می‌کند، برخی اقدامات قانونی چون اظهارنامه، دفاتر قانونی و اسناد و مدارک حسابداری را به حالت کامل و در مؤعد زمانی مشخص به انجام برسانند. سپس آن‌ها را به نهاد امور مالیاتی تسلیم نماید تا بعد از وارسی نهاد امور مالیاتی، مالیات آن‌ها با نرخ صفر حساب بشود.
✓ واحدهای مشمول مالیات با نرخ صفر کدام است؟
مالیات با نرخ صفر مشمول کمپانی‌های تولیدی و خدماتی خواهد شد و حاوی بیشتر از پنجاه نفر کارگر خواهد گردید. شرط اخذ معافیت مالیاتی با نرخ صفر، بیشتر نمودن نیروی کار خود هر ساله به مقدار پنجاه درصد خواهد بود. نیاز است که کمپانی‌های تولیدی، افزایش نیروی شاغل خویش را با عرضه اسنادی چون؛ لیست بیمه تأمین اجتماعی به اطلاع نهاد تعاون کار و رفاه اجتماعی رساند.
✓ معافیت مالیاتی برای افراد خوش حساب
براساس قانون تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی که در سال پی‌درپی، دفاتر و اسناد تقاضا شده را از جانب نهاد امور مالیاتی چون؛ ترازنامه و حساب سود و زیان و… را به همراه اظهارنامه مالیاتی به نهاد امور مالیاتی ارائه دارند. برگ تشخیص مالیات را نیز قبول نموده و بدون رجوع به هیئت حل اختلاف مالیات معین را تأدیه کنند. برابر پنج درصد اصل مالیات در سه سال نام‌برده شده، جایزه خوش حسابی اخذ می‌کنند که این جوایز از پرداخت مالیات نیز معاف خواهند بود.
✓ معافیت مالیاتی سرمایه‌گذاران در منطقه کمتر پیشرفت کرده
در مناطقی از کشور که کمتر توسعه یافته است، بعضی اقدامات و خدمات طی مدّت زمان ده سال با نرخ صفر به مالیات حساب خواهد شد. این خدمات و فعالیت‌ها دربرگیرنده خدمات و فعالیت‌ها حاوی فعالیت‌های تولیدی و معدنی افراد حقوقی غیردولتی، خدمات هتل، نهادهای اقامتی و گردشگری، بیمارستان و… است که حاوی پروانه بهره‌برداری می‌باشند.
✓ معافیت مالیاتی مناطق آزاد تجاری و صنعتی
افرادی که در مناطق آزاد تجاری صنعتی اقدام به انجام امورات اقتصادی می‌نمایند، نیاز خواهد بود که بدانند تمامی فعالیت‌های اقتصادی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی در منطقه آزاد تجاری و صنعتی تا به بیست سال از پرداخت بر درآمد و دارایی بخشوده خواهند بود.
✓ معافیت مالیاتی از جانب اسپانسرهای ورزشی
یکی از عقاید غلط در میان برخی از اهالی ورزش ایران این می‌باشد که اسپانسر ورزشی معاف از پرداخت مالیات خواهند بود. حال آن‌که بهتر است خاطر نشان شویم، اسپانسرهای ورزشی هیچ نوع معافیت مالیاتی را نخواهند داشت. تنها برخی از فعالیت‌های خاص آن هم با وجود برخی شرایط مخصوص به خود، مشمول معافیت از مالیات خواهند بود.
- تبلیغ.
- نقل و انتقال و یا معاوضه ورزشکار.
- به فروش رساندن لوازم با نشان و یا ویژگی‌های باشگاه و یا مؤسسات ورزشی.
- کمک‌هایی از جانب دولت و یا مؤسسه‌های دولتی برای انجام، خدمات ورزشی اخذ می‌نمایند.
به غیر از موارد معین نام‌برده شده، دیگر فعالیت‌های اقتصادی باشگاه‌ها و مؤسسه ورزشی و نیز فعالیت‌های ورزشی بدون مجوز، مشمول مالیات خواهند بود.
امیدواریم که در این متن از خود توانسته باشیم شما را به خوبی با افرادی که از مالیات معاف هستند، آشنا ساخته باشیم. حال شما می‌توانید در صورت وجود سؤالات بیشتر در این زمینه با ما در سروش عدل تماس حاصل فرمایید. مشاوران ما سعی می‌کنند بهترین پاسخ‌گو به تمامی پرسش‌های شما در زمینه انواع مسائل و موضوعات حقوقی باشند.
