امضای الکترونیکی چیست؟
امضای الکترونیکی نوع خاصی از امضا جهت احراز هویت است. با گسترش کسب و کار ها در فضای مجازی و به صورت آنلاین استفاده از امضای دیجیتالی افزایش پیدا کرده است. و تعداد زیادی از افراد درخواست دریافت گواهی امضای دیجیتال می‌کنند. فضای مجازی بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل می‌دهد و فعالیت تجاری در چنین محیطی نیازمند در نظر گرفتن همه شرایط امنیتی است.به همین دلیل بسیاری از کسانی که به انجام کسب و کار های آنلاین می پردازند از این امضا استفاده می‌کنند. اما امضای الکترونیکی چیست و چه مزایایی دارد؟
وقتی صحبت از امضا در شکل سنتی آن می شود همه به یاد استفاده از قلم و کاغذ می افتند. اما امضای دیجیتالی شکلی متفاوت از امضای سنتی دارد. در معنای ساده امضای الکترونیک یعنی استفاده از کد های رایانه ای خاص که به نحوی ویژه دسته بندی شده اند. در واقع می‌توان گفت که امضا های دیجیتال همان هدف امضای خیس(سنتی) را دنبال می‌کنند. امضاهای نوری در واقع همان امضای دست نویس است که در یک فرم خاص مجازی و با استفاده از قلم های نوری ثبت می شود.
اگرچه ممکن است کاربردهای امضاهای نوری در کشور های مختلف متفاوت باشد. اما سه نوع امضای دیجیتالی در جهان به رسمیت شناخته شده است. امضاهای پایه، امضاهای پیشرفته (AES) و امضاهای دیجیتال واجد شرایط. مهمترین تفاوت بین انواع مختلف امضای دیجیتالی سطح امنیت و تضمین هویت است.
امضا های پایه برای استفاده در مواقعی که خطر یا عواقب تقلب کم است، مانند امضای یک دادخواست توسط وکیل مدنی، مناسب است. AES یا QES اما برای قراردادهایی استفاده می‌شود که نیازمند تضمین امنیت و اعتبار بیشتر است، مانند وام مسکن یا انتقال وجه در مقیاس های کلان.
کاربرد امضای الکترونیک
می‌توان حدس زد که مهمترین مزیت این نوع امضا میزان امنیت آن است. امضا هایی که از طریق قلم نوری ثبت می‌شوند از نظر کارکرد شبیه به اثر انگشت هستند. در واقع امضای دیجیتال یعنی امضایی که مختص فرد امضا کننده است و شبیه آن وجود ندارد. امضا کردن به این روش بدین صورت است که گیرنده و فرستنده امضا این اطمینان را بدست می‌آورند که هویت و اصالت حقیقی امضا حفظ شده است. و این امضا واقعا متعلق به شخص امضا کننده است بنابراین، احتمال جعل امضا یا دستکاری در چنین امضایی وجود ندارد.
یکی از مهمترین فواید امضای الکترونیک که آن را از امضای سنتی متمایز می‌کند این است که، در آن برای تعیین هویت دارنده امضا از یک نام کاربری و گذرواژه استفاده می کنند که تنها در اختیار دارنده‌ی امضا یا وکیل حقوقی او قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از ویژگی های ممتاز امضای های نوری، رمز نگاری غیر متقارن است. به دلیل حفظ امنیت امضا و جلوگیری از جعل آن امضا های دیجیتال با کمک الگوریتم های ریاضی پیچیده رمزگذاری می‌شوند که آن را غیرقابل تقلید می‌کند.
از دیگر مزایای این نوع امضا داشتن برنامه زمان‌بندی برای امضاست. یعنی مشخص می‌شود که در چه تاریخی و چه ساعتی امضا کننده از امضای خود استفاده کرده است. این موضوع به پیشگیری از طرح دعاوی کیفری مانند جعل امضا یا ادعای انکار یا تردید نسبت به امضا کمک شایانی می‌کند.
امضا های نوری پایه دارای حداقل اعتبار لازم برای پذیرش در دادگاه ها و توسط قاضی است. امضاهای دیجیتالی با ارائه یک لایه حیاتی از احراز هویت کاربر به قاضی، وکیل حرفه ای و هیئت منصفه می‌توانند از طرفین صاحب امضا در دادگاه محافظت کنند.
استفاده از امضای دیجیتال برای پشتیبانی، تضمین می‌کند که :
امضای کلید و داده‌های کاربر در هر مرحله از ایجاد و روند پیش‌روی محافظت می‌شوند و رعایت دستورالعمل‌های نظارتی را بسیار آسان‌تر می‌کنند. بنابراین، داده ها حتی در صورت دزدیده شدن ایمن هستند و به هیچ وجه افشا نمی‌شوند.
به طور کلی امضا های الکترونیکی در معاملاتی مانند خرید و فروش ارز در بازار های جهانی، اوراق بهادار در بورس یا معاملات از راه دور مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده این چنین امضا هایی تجارت را سریع تر و ساده تر می‌کند و هزینه های حقوقی مثل هزینه وکیل قرارداد را نیز کاهش می‌دهد. همچنین به دلیل کاهش استفاده از کاغذ برای محیط زیست نیز بسیار مفید است.
امروزه، در کشور های مختلف دنیا به خصوص کشور های پیشرفته اروپایی و آمریکا استفاده از امضای دیجیتال رواج پیدا کرده است. این نوع امضا به دلیل ساده تر کردن روند اخذ امضا و احراز هویت در حوزه ی خدمات دولتی کاربرد زیادی دارند. برای مثال امضاکننده دیگر ملزم نیست به شعبه بانک یا یک محیط اداری جهت تعیین هویت مراجعه کند. آنها به راحتی می‌توانند از هر مکان، در هر زمان و با استفاده از هر وسیله‌ای، امضای الکترونیک کنند.
استفاده از امضای دیجیتال در صنعت و حوزه ی پزشکی و دارو سازی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چراکه می‌توان به کمک آن اسناد پزشکی یا فرمول های صنعتی را بدون نگرانی ناشی از افشای اسرار تجاری آن ها انتقال داد.
ثبت امضای الکترونیک در ثنا
برای پیگیری روند پرونده ها و دادخواست های قضایی توسط خواهان یا وکیل حقوقی او و همچنین دسترسی به خدمات آنلاین قوه قضائیه نیاز به ثبت امضای الکترونیکی در سامانه ثنا است. از این امضا برای مواردی مانند مشاهده ابلاغیه الکترونیک و دریافت گواهی عدم سو پیشینه استفاده می‌شود و حتی می توان با استفاده از آن هزینه دادرسی را به آسانی محاسبه کرد.
اصولا مدارکی که برای ثبت امضای دیجیتالی مورد نیاز است بر اساس نوع و کاربرد امضا که از طرف متقاضی تبیین می‌شود متفاوت است اما به صورت کلی جهت ثبت امضای الکترونیکی در سامانه ثنا لازم است تا مدارک ذیل ارائه شود:
- آدرس ایمیل قابل دسترسی و معتبر
- شماره سیم کارت به نام متقاضی دریافت امضا
- اسکن کارت ملی
- کد پستی محل سکونت
- شماره تلفن ثابت
برای دریافت امضای دیجیتالی لازم است به سامانه امضای الکترونیک وارد شوید و فرم های مربوط به درخواست صدور امضا را با دقت تکمیل نمایید. مرکز صدور گواهی امضای دیجیتال در این زمینه فعالیت می‌کند، شما می توانید با مراجعه به سایت این مرکز اطلاعات کاملی درمورد نحوه و مدت زمان صدور امضای الکترونیک کسب نمایید. همچنین در شهر تهران دفاتر صدور امضای نوری متعددی وجود دارد که با مراجعه به آنها می توانید نسبت به دریافت امضای دیجیتال خود اقدام کنید.
مدارک ثبت نام امضای الکترونیکی
برای صدور گواهی امضای الکترونیک مدارک ذیل باید ارائه گردد:
- تکمیل بودن فرم درخواست گواهی الکترونیکی توسط صاحب امضاء
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی یکی از مدارک شناسایی عکس دار معتبر صاحب امضاء (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه)
برای شرکت‌‌ها (اشخاص حقوقی):
-
- کپی برابر اصل آگهی تاسیس.
-
- کپی برابر اصل آخرین تغییرات روزنامه رسمی (صاحبان امضاء و سمت سازمانی آنها مشخص باشد)
-
- در صورت مراجعه وکیل حرفه ای صاحب امضاء، معرفینامه روی سربرگ شرکت با مهر و امضاء صاحب امضاء.
-
- اسکن کلیه مدارک بالا جهت دریافت گواهی لازم میباشد.
- تکمیل بودن فرم درخواست توسط صاحب امضاء.
امضای الکترونیک و ارائه خدمات دفاتر اسناد رسمی
به نظر می رسد در حال حاضر فقط اعضای کانون ثبت املاک و اسناد و سامانه های الکترونیک دولت، اعضای دفاتر اسناد رسمی و کاربران سامانه حمل و نقل نیازمند داشتن این نوع امضا هستند. اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و مزایای بیشماری که امضای دیجیتالی دارد به زودی همه افراد به آن نیاز خواهند داشت.
در حال حاضر الزامی به داشتن امضای دیجیتال جهت بهره مندی از خدمات دفاتر اسناد رسمی نیست اما در صورتی که این امضا را ثبت کند به راحتی می توانید از راه دور بدون حضور در این دفاتر اقدام به نقل و انتقال دارایی های منقول و غیر منقول نمایید یا به بهترین وکیل تهران وکالت دهید. همچنین برخی از دفاتر اسناد رسمی در حال حاضر اقدام به فروش توکن امضای الکترونیکی می نمایند.
مرکز حقوقی و داوری سروش عدل به عنوان یک تیم حقوقی دارای وکلای خبره، در هر زمینه حقوقی مشاوره ها و اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید از طریق تماس با مؤسسه یا مشاهده وبسایت سؤالات حقوقی خود را مطرح نمایید و با خیال آسوده پیگیری پرونده ها و دعاوی حقوقی خود را به وکلای حرفه ای مرکز حقوقی سروش عدل بسپارید.
