بررسی ابعاد حقوقی حمله رژیم صهیونیستی به غزه از دیدگاه بین المللی
مقدمه
ابعاد حقوقی حمله رژیم صهیونیستی به غزه و پیامدهای قانونی برای حفاظت از غزه پیچیده است. راه حل های حقوقی و سیاسی برای درگیری در غزه چند وجهی است. ایجاد راه حل دو دولتی، پایان اشغال، حفاظت از غیرنظامیان و ارائه کمک های بشردوستانه از جمله آنهاست. جامعه بین المللی، از جمله سازمان ملل متحد، نقشی کلیدی در ترویج راه حل صلح آمیز و پایدار برای مناقشه ایفا می کند.
در اینجا چند نکته کلیدی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
حمله رژیم صهیونیستی به غزه بر اساس قوانین بین المللی بشردوستانه (IHL) اداره شود که قوانینی را برای انجام درگیری های مسلحانه تعیین می کند. حقوق بین الملل حقوق بشر مستلزم آن است که همه طرف های درگیری بین جنگجویان و غیرنظامیان تمایز قائل شوند و همه اقدامات احتیاطی ممکن را برای جلوگیری یا به حداقل رساندن آسیب به غیرنظامیان و اشیاء غیرنظامی انجام دهند. یکی از اصول کلیدی IHL اصل تناسب است که مستلزم آن است که حملات متناسب با مزیت نظامی پیش بینی شده باشد.
حمله رژیم صهیونیستی به غزه به دلیل اینکه به غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی از جمله مدارس، بیمارستان‌ها و مناطق مسکونی خسارات قابل توجهی وارد کرده است، مورد انتقاد قرار گرفته است. که حقوق افراد برای زندگی، آزادی و امنیت شخصی را تعیین می کند. این حمله به دلیل نقض این حقوق، به ویژه در رابطه با استفاده از نیروی بیش از حد و هدف قرار دادن غیرنظامیان مورد انتقاد قرار گرفته است .
دادگاه کیفری بین المللی (ICC) صلاحیت رسیدگی به جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و نسل کشی را دارد:
دیوان کیفری بین‌المللی در حال بررسی این موضوع است که آیا تحقیقاتی را درباره جنایات جنگی ادعایی اسرائیل در غزه آغاز کند، اما با فشار سیاسی و مقاومت اسرائیل و ایالات متحده مواجه شده است. اقدامات اسرائیل اساسا فصل ۴ کنوانسیون ژنو را نقض می‌کند اما متاسفانه با سکوت کشور های جهانی در این زمینه رو به رو هستیم حمله ارتش اسرائیل به بیمارستان نوار غزه نقض آشکار قوانین بین المللی بشردوستانه است و ممکن است جنایت جنگی تلقی شود. حمله به یک شیء محافظت شده، مانند بیمارستان، طبق قوانین جنگ ممنوع است، زیرا می تواند باعث رنج و آسیب غیرضروری به غیرنظامیان و کارکنان پزشکی شود.
کنوانسیون ژنو که :
سنگ بنای حقوق بین‌الملل بشردوستانه است، هدف قرار دادن غیرنظامیان و اشیاء غیرنظامی از جمله بیمارستان‌ها، مدارس و اماکن مذهبی را ممنوع می‌کند. حمله به بیمارستان غزه نقض آشکار این اصول بود، زیرا یک شی محافظت شده را هدف قرار داد و به غیرنظامیان و کارکنان پزشکی آسیب رساند. پیامدهای حقوقی حمله ارتش اسرائیل به غزه برای حفاظت از غزه و جمعیت آن قابل توجه است.
این حمله نیاز به مشارکت بیشتر بین‌المللی در حفاظت از غیرنظامیان در مناطق درگیری و اطمینان از پاسخگویی مسئولین نقض قوانین بین‌المللی را برجسته کرده است. اسرائیل به عنوان یک قدرت اشغالگر بر اساس قوانین بین المللی تعهدات قانونی برای حفاظت از مردم غزه و تامین رفاه آنها دارد. کنوانسیون‌های ژنو از طرف‌های درگیری می‌خواهد که تمام اقدامات احتیاطی ممکن را برای جلوگیری یا به حداقل رساندن آسیب وارده به غیرنظامیان و اشیاء غیرنظامی انجام دهند.
تشکیلات خودگردان فلسطین مسئولیت حقوقی و سیاسی برای حفاظت از مردم غزه و تضمین رفاه آنها دارد. این سازمان به دلیل ناکامی در حفاظت از غیرنظامیان در غزه و ناتوانی در ارائه کمک های بشردوستانه کافی به افراد آسیب دیده از درگیری مورد انتقاد قرار گرفته است.
1.حماس مشمول قوانین بین المللی است.
بحث‌های تنش‌آمیزی بین دولت‌ها و محققان حقوقی درباره اعمال زمینه‌های مختلف حقوق بین‌الملل در مورد بازیگران غیردولتی مانند حماس وجود دارد، از جمله سؤالاتی در مورد تعهدات حقوقی دولت‌هایی که این بازیگران با آنها در تضاد هستند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، دولت جورج دبلیو بوش در جریان به اصطلاح جنگ علیه تروریسم که پس از 11 سپتامبر به وقوع پیوست، استدلال “سیاه چاله قانونی” را مطرح کرد و ادعا کرد که القاعده و طالبان بازیگران غیردولتی هستند و بنابراین محافظت نمی شوند.
اسرائیل و ” دولت فلسطین ” که توسط اکثر کشورها به عنوان متشکل از کرانه باختری، غزه و بیت المقدس شرقی به رسمیت شناخته شده است، طرف های تصویب شده چهار کنوانسیون ژنو 1949 هستند. اسرائیل پروتکل های اول و دوم کنوانسیون ها را تصویب نکرده است. که در سال 1977 حفاظت از غیرنظامیان، اموال و محیط زیست در طول جنگ را بیشتر تنظیم کرد.
یکی از مفاد برجسته ماده 75 پروتکل 1 است که:
واشنگتن مدتهاست آن را بخشی از حقوق بین الملل عرفی می داند. و بنابراین این ماده نه تنها ایالات متحده بلکه اسرائیل را نیز ملزم خواهد کرد. این مستلزم آن است که با افرادی که توسط یک قدرت جنگی نگهداری می شوند. در هر شرایطی رفتاری انسانی صورت گیرد و فهرست مفصلی از رفتار ممنوع ارائه می شود. تعداد زیادی از قضات دیوان عالی در تصمیم سال 2006 بر کاربرد متعارف ماده 75 تأکید کردند. فلسطین هر سه پروتکل را تصویب کرده است، بنابراین به عنوان یک کشور عضو، غیرقابل انکار به شرایط آنها متعهد است.
حماس، به ویژه به عنوان یک مرجع بالفعل حاکم در فلسطین (یعنی غزه) با کنترل نیروهای شبه نظامی خود، به عنوان بخشی از دولت فلسطین موظف است از کنوانسیون های ژنو و پروتکل های سه گانه آن تبعیت کند . اساسنامه رم دادگاه کیفری بین‌المللی است که به این معنی است که رهبران و کارکنان حماس می‌توانند برای ارتکاب نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت یا جنایات جنگی برای مثال اسرائیل پاسخگو باشند.
قلمرو یا در غزه اسرائیل، مانند ایالات متحده و ده‌ها کشور دیگر، یکی از کشورهای عضو اساسنامه رم نیست. اما دادستان دیوان بین‌المللی کیفری، اقدامات نظامی آن در غزه، قلمرو یکی از کشورهای عضو را مورد بررسی قرار خواهد داد. اهداف اصلی اسرائیل دفاع از خود در پاسخ به حملات حماس و تضمین امنیت آینده اسرائیل است.
ماده 51 منشور سازمان ملل:
اقدامات دفاع از خود «ذاتی» را که از حقوق بین‌الملل عرفی ناشی می‌شود ، مجاز می‌داند و این حق را محدود به اقدامات علیه نیروهای مسلح متعارف یک کشور دیگر نمی‌کند. شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌تواند هیچ اقدامی برای تقویت یا محدود کردن این حق دفاع از خود انجام ندهد. و بدون توجه به این، این شورا مدتهاست که اساساً به دلیل شکاف بین اعضای دائمی غربی و دو طرف روسیه و چین فلج شده است. در جلسه بی نتیجه شورا در 16 اکتبر نشان داده شد که با مشاهده حملات بی‌رحمانه که نقص کنند کنوانسیون ژنو است این عمل دیگر از لحاظ بین المللی توجیه پذیرنیست و ادامه حملات به عنوان دفاع غیر قابل توجیه است.
2.تاریخچه اقداماتی که تاکنون برای حمایت بین‌المللی از فلسطین صورت گرفته است.
3.قطعنامه 19/67 مجمع عمومی سازمان ملل متحد (2012):
مجمع عمومی سازمان ملل با 138 رأی موافق، 9 رأی مخالف و 41 رأی ممتنع، وضعیت فلسطین را به «کشور ناظر غیرعضو» ارتقا داد. این اقدام به عنوان یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای فلسطین و گامی به سوی هدف آن یعنی دستیابی به کشور تلقی می شد.3
4.دادگاه کیفری بین‌المللی (2015):
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی تحقیقات مقدماتی را درباره جنایات مرتکب شده در فلسطین، از جمله جنایات جنگی ادعایی که توسط نیروهای اسرائیلی در جریان درگیری‌های غزه در سال 2014 انجام شده است، آغاز کرد. این بررسی نشان داد که مبنای معقولی برای این باور وجود دارد که جنایات جنگی در فلسطین مرتکب شده است و دادگاه صلاحیت رسیدگی به این وضعیت را دارد.4
5.قطعنامه 2334 شورای امنیت سازمان ملل متحد (2016):
شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه ای فعالیت های شهرک سازی اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین از جمله بیت المقدس شرقی را محکوم کرد. و از اسرائیل خواست تمام فعالیت های شهرک سازی را متوقف کند. این قطعنامه همچنین بر تعهد جامعه بین المللی به راه حل دو کشوری تاکید کرد.
1.برچسب‌گذاری محصولات شهرک‌سازی اتحادیه اروپا (2015):
اتحادیه اروپا دستورالعمل‌هایی را اتخاذ کرد که برچسب‌گذاری محصولات ساخته‌شده در شهرک‌های اسرائیلی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را الزامی می‌کرد. که عملاً واردات چنین محصولاتی را به اتحادیه اروپا ممنوع می‌کند. این اقدام راهی برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل برای توقف فعالیت های شهرک سازی و ترویج راه حل دو دولتی تلقی می شد.6
2.تصویب قانون “ترویج حقوق بشر برای کودکان فلسطینی که تحت اشغال نظامی اسرائیل زندگی می کنند” (2019):
کنگره ایالات متحده لایحه ای را با هدف ارتقای حقوق بشر برای کودکان فلسطینی که تحت اشغال نظامی اسرائیل زندگی می کنند تصویب کرد. این لایحه از دولت آمریکا خواسته بود تا از برنامه هایی حمایت کند که کمک های بشردوستانه به کودکان فلسطینی ارائه می کند. و مسئولیت پاسخگویی در مورد نقض حقوق بشر علیه آنها را ارتقا دهد.7
3. ابتکار صلح عربی (2007):
اتحادیه عرب طرح صلح عربی را پیشنهاد کرد که یک توافقنامه صلح جامع بین اسرائیل و جهان عرب، از جمله ایجاد یک کشور فلسطینی با پایتختی بیت المقدس شرقی را پیشنهاد می کرد. این ابتکار توسط اتحادیه عرب تأیید شد و بسیاری از کشورهای جهان از آن حمایت کردند. 8
4.قطعنامه های شورای حقوق بشر سازمان ملل (2012-2019):
شورای حقوق بشر سازمان ملل قطعنامه های متعددی را در محکومیت نقض حقوق بشر توسط اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین تصویب کرد. از جمله قطعنامه های 12/1 و 15/1 که خواستار حمایت از حقوق بشر مردم فلسطین و برای پایان دادن به اشغالگری.
5.گزارش گزارشگران ویژه سازمان ملل (2012-2019):
گزارشگران ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در سرزمین های فلسطینی اشغال شده از سال 1967، از جمله کرانه باختری و نوار غزه، گزارش های متعددی را منتشر کردند. که نقض حقوق بشر توسط اسرائیل را مستند کرده و خواستار آن شدند. برای پاسخگویی9
6.کنفرانس ها و کارگاه های بین المللی حقوقی (2012-2019):
کنفرانس ها و کارگاه های حقوقی بین المللی مختلفی در 10 سال گذشته برای بحث در مورد جنبه های حقوقی درگیری اسرائیل و فلسطین، از جمله وضعیت فلسطین تحت قوانین بین المللی و پیامدهای حقوقی برگزار شده است. فعالیت های شهرک سازی اسرائیل این رویدادها به افزایش آگاهی در مورد مسائل حقوقی در خطر و ترویج حاکمیت قانون در منطقه کمک کرد.
نتيجه
اینها تنها نمونه هایی از اقدامات قانونی بسیاری است که در 10 سال گذشته در حمایت از آرمان فلسطین انجام شده است. در حالی که هنوز کار زیادی برای انجام وجود دارد، این اقدامات نشان دهنده گام های مهمی در جهت دستیابی به عدالت و حقوق بشر برای مردم فلسطین است. و نیاز شدید به ایجاد معاهدات جدید و با ضمانت اجرای بهتر هست.
تعدادی راه حل حقوقی برای رسیدگی به آسیب های ناشی از حمله ارتش اسرائیل به غزه وجود دارد. اینها شامل جبران خسارات، مسئولیت کیفری برای کسانی که مسئول نقض قوانین بین‌المللی هستند. و ارائه کمک‌های بشردوستانه به کسانی که از درگیری آسیب دیده‌اند، می‌شود. جامعه بین المللی موظف است از غیرنظامیان در مناطق درگیری از جمله غزه محافظت کند. این حمله نیاز به مشارکت بیشتر بین المللی در حفاظت از غیرنظامیان و اطمینان از پاسخگویی مسئولین نقض قوانین بین المللی را برجسته کرده است
راهکار ها
در ادامه به بررسی این راهکارها می پردازیم.
1.توسعه قوانین و معاهدات بین المللی:
یکی از راهکارهای حقوقی مهم حمایت از فلسطین در برابر حمله رژیم صهیونیستی توسعه قوانین و معاهدات بین المللی است. ما می توانیم با توسعه این قوانین و معاهدات حمله های اسرائیل را به عنوان عملیات حربی تعریف کرده و به این تهدید روشن و قانونی را ایجاد کنیم.
2.استفاده از مجمع عمومی سازمان ملل متحد:
مجمع عمومی سازمان ملل متحد یکی از مهمترین نهادهای بین المللی است که می تواند در مقابل تهدیدهای بین المللی فعالیت کند. استفاده از این نهاد برای حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل می تواند به عنوان یک راهکار حقوقی موثر باشد.
3.استفاده از مجمع امنیت سازمان ملل متحد:
مجمع امنیت سازمان ملل متحد نهادی است که با استفاده از قوانین و معاهدات بین المللی می تواند در مقابل تهدیدهای بین المللی فعالیت کند. استفاده از این نهاد برای حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل می تواند به عنوان یک راهکار حقوقی موثر باشد.
4.استفاده از دادگاه های بین المللی:
دادگاه های بین المللی نهادهای است که با استفاده از قوانین و معاهدات بین المللی می توانند در مقابل تهدیدهای بین المللی فعالیت کنند. استفاده از این دادگاه ها برای حمایت از فلسطین مخصوصا دادگاه بین‌المللی کيفري در برابر حمله اسرائیل می تواند به عنوان یک راهکار حقوقی موثر باشد.
5.تعمیم اطلاعات و آگاهی عمومی:
یکی از راهکارهای حقوقی مهم حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل تعمیم اطلاعات و آگاهی عمومی است. با این کار می توانیم عمومیت را به منظور حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل بکشیم.
6.تشکیل گروه های حقوقی بین المللی:
تشکیل گروه های حقوقی بین المللی یکی از راهکارهای حقوقی مهم حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل است. این گروه ها می توانند با استفاده از قوانین و معاهدات بین المللی در مقابل تهدیدهای بین المللی فعالیت کنند.
7.حمایت از شهرها و شهرستان های فلسطینی:
یکی از راهکارهای حقوقی مهم حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل حمایت از مدن و شهرستان های فلسطینی است. با این کار می توانیم عمومیت را به منظور حمایت از فلسطین در برابر حمله اسرائیل بکشیم و ایجاد کمپین های حمایتی.
