آشنایی با روند حمل و نقل بین المللی کالا

امور بازرگانی و تجاری در دنیای امروز با تحولات زیادی همراه شده است. به طوریکه تمامی فرایندهای بازرگانی هم تحت تاثیر از آن متحول شده اند. یکی از مهم ترین این فرایندها، سیستم حمل و نقل کالاست. حمل و نقلی که امروزه به شکل بین المللی درآمده و فراتر از مرزها تعریف شده است.

با ما در مرکز حقوقی و داوری سروش عدل همراه باشید تا با روش های حمل و نقل بین المللی کالا آشنا شوید. همچنین با نکات مثبت و منفی هر روش آشنا خواهید شد.

تعریف حمل و نقل بین المللی

حمل و نقل بین المللی به معنای جابجایی کالا یا مسافر از کشوری به کشور دیگر است. هر کشوری با توجه به موقعیت جغرافیایی خود با کشورهای دیگر دارای مرزهای زمینی  ،هوایی و دریایی مشخصی است. انتقال کالا از طریق همین مرزها صورت می گیرد و فاکتورهایی وجود دارد که مشخص می کند کدام مرز برای جابجایی و انتقال کالا مناسب تر است.

در رابطه با جابجایی افراد قوانین مشخص و مدون زیادی وجود دارد که بیشتر کشورهای دنیا از آن تبعیت می کنند. در این مقاله جابجایی و انتقال کالا مد نظر ماست. همان واردات و صادرات کالا ها که کلید توسعه ی کشورهای دنیا محسوب می شود.

دریا، هوا، راه آهن و جاده چهار روش اصلی برای حمل و نقل بین المللی و خرید و فروش کالا بین کشورهاست. اما این روش ها بر چه اساسی انتخاب می شوند؟ به عبارتی معیار انتخاب بازرگانان و تجار برای حمل و نقل کالاهای خود چیست ؟

بهتر است قبل از هر چیزی با هر یک از این چهار روش آشنا شوید.

حمل و نقل بین المللی دریایی

در این روش همانطور که از اسم آن پیداست، حمل و نقل توسط کشتی است. یکی از قدیمی ترین روش ها میان بازرگانان که تا به امروز پابرجاست.که کالای مورد نظر توسط کشتی ، قایق و یا انواع شناورها از مسیرهایی همچون دریا، دریاچه ، اقیانوس، رودخانه و حتی کانال جابجا می گردد. روشی ارزان اما بسیار کند.

اگر زمان تحویل کالا برای شما مهم نیست و می خواهید هزینه ی کمتری کنید ، این روش یکی از بهترین گزینه هاست. البته باید به جغرافیای کشور خود و همچنین کشور مبدا ، توجه داشته باشید. چون این روش مستلزم دسترسی به دریا و آب های آزاد است.

بر اساس یک تخمین کلی حدود 70 درصد از سهم حمل و نقل بین المللی کالا در جهان متعلق به حمل و نقل بین المللی دریایی است.

اگر حجم کالای مورد نظر شما زیاد است، این روش هیچ محدودیتی برای شما ایجاد نخواهد کرد. زیرا از این طریق می توانید بیشترین میزان کالا را بدون کوچکترین مشکلی جابجا کنید. البته با توجه به کالای مورد نظرتان، گزینه های زیادی هم پیش روی شماست.

کشتی های : حمل عمومی ،کشتی های O-B-O ،تانکری ،  فله بر،  کانتینر بر،  رورو، ، کشتی های حمل احشام و شناورها از جمله مواردی هستند که به صورت تخصصی حمل و نقل کالاهای شما را انجام خواهند داد. هر کدام از این کشتی ها برای حمل نوع خاصی از کالا ها در نظر گرفته شده اند و به شما این امکان را می دهند که کالای خود را با سرعت ، اطمینان و امنیت بیشتری جابجا کنید.

مزایا

• امکان ارسال و حمل و نقل بین المللی کالا با حجم و ابعاد زیاد به اقصی نقاط دنیا
• هزینه ی حمل و نقل ارزان
• ایمنی و امنیت بالا

معایب 

• حمل و نقل بین المللی دریایی از آنجایی که از طریق دریا صورت می پذیرد، آب و هوای بد روی آن تاثیر دارد و باعث تاخیر و کندی آن خواهد شد.
• سرعت حمل و نقل و جابجایی بار کمتر است و به زمان بیشتری نیاز است. بنابراین کالا در مدت زمان دیرتری به دست مشتری خواهد رسید.
• مسیرهای حمل و نقل و جدول زمانی حمل و نقل کالا با محدودیت های زیادی روبروست.
• ردیابی پیشرفت کالا دشوار است.
• مالیات بنادر بالاست و در هنگام ترخیص کالا حساب خواهد شد.
• هزینه ی سوخت و ارز را باید در نظر گرفت.
• ریسک غرق شدن کشتی را باید در نظر داشت.

یک توصیه ی مهم اینکه :

اگر قصد دارید از روش دریایی برای حمل و جابجایی کالاهای خود استفاده کنید ، بیمه ی حمل و نقل عمومی را فراموش نکنید. چون در کنوانسیون های حمل و نقل دریایی کالاها، بیمه های محدودی تعریف شده است.

حمل و نقل بین المللی هوایی

این روش همانطور که از نامش پیداست حمل و نقل توسط هواپیماست. روشی بسیار سریع و در عین حال گران. از آنجایی که روش حمل و نقل بین المللی هوایی روشی فوق العاده گران است و با محدودیت های زیادی همراه است ، بازرگانان و تجار از این روش برای حمل و جابجایی کالاهای گران قیمت ، سبک و با حجم کم استفاده می کنند.

مزایا

• امنیت فوق العاده بالایی دارد.
• سرعت تحویل کالا ها در حمل و نقل بین المللی هوایی بسیار بالاست و در مدت زمان بسیار کوتاهی به دست خریدار خواهد رسید.
• برای حمل کالاهای سبک و گران قیمت بهترین گزینه است.
• ایمنی بسیار بالایی دارد.
• امکان ردیابی کالا وجود دارد.

معایب

• هزینه ی حمل کالا توسط حمل و نقل بین المللی هوایی بسیار بالاست، بنابراین گزینه ی خوبی برای حمل هر کالایی نیست.
• این روش با محدودیت های زیادی همراه است و بسیاری از کالا ها را نمی توان توسط آن حمل کرد. مانند کالاهای بسیار سنگین و با حجم زیاد
• با توجه به شرایط جوی ، امکان تاخیر و یا حتی لغو پرواز ها وجود دارد.
• هزینه ی اضافی سوخت و ارز را باید در نظر داشته باشید که به هزینه های حمل بار اضافه خواهد شد.
• مالیات فرودگاه از شما اخذ خواهد شد.
• هزینه ی اضافی حمل بار از فرودگاه تا مقصد نهایی را باید در نظر داشته باشید .
• ریسک سقوط هواپیما را فراموش نکنید.

حمل و نقل بین المللی ریلی

جا به جایی توسط قطار برای اولین بار در آمریکا و اروپا مورد توجه قرار گرفت. حمل و نقل ریلی یکی از زیر مجموعه های حمل و نقل زمینی را تشکیل می دهد. زمانی که سیستم حمل و نقل ریلی و قطار توسط بشر ابداع شد، حمل و نقل زمینی سرعت و امنیت بیشتری پیدا کرد و به دنبال آن جابجایی مسافر و کالا سریع تر و راحت تر شد.

 مزایای 

• قیمت مناسب تری در مقایسه با حمل و نقل بین المللی هوایی دارد.
• سرعت بالاتری در مقایسه با حمل و نقل جاده ای و دریایی دارد.
• امنیت بالایی دارد و امکان تصادف آن کمتر است.

معای

• هزینه ی روش ریلی به مراتب گران تر از روش جاده ای است.
• در روش ریلی در مقایسه با روش هوایی مدت زمان بیشتری طول می کشد تا بار به مقصد برسد.
• خرابی سیستم حمل و نقل ریلی را باید در نظر داشت. چون باعث توقف روند جابجایی خواهد شد. بنابراین مدت زمان بیشتری طول می کشد تا بار شما به مقصد برسد.
• محدودیت های سیستم ریلی را در نظر داشته باشید. مناطق زیادی وجود دارد که هنوز به سیستم حمل و نقل ریلی دسترسی ندارند. محدودیت های زمانی هم به آن اضافه می شود.

حمل و نقل بین المللی جاده ای

این روش یکی از مرسوم ترین روش های برای جابجایی بین المللی کالاست. این روش هم در داخل کشورها از شهری به شهری دیگر و هم در میان کشورهای مختلف مورد توجه است. حتی در مواردی در حمل و نقل مرکب هم بخشی از روند جابجایی و حمل و نقل کالا توسط حمل و نقل زمینی صورت می پذیرد.

از نظر سرعت و ایمنی خب به مراتب نسبت به روش هوایی در درجه ی پایین تری قرار دارد و کم هزینه تر است اما یک نکته ی اساسی در این میان وجود دارد. حمل و نقل جاده ای نسبت به حمل و نقل دریایی سرعت بالاتری دارد و از هزینه ی کمتری هم برخوردار است. ایمنی و امنیت خوبی دارد و برای کشورهایی که به آب های آزاد دسترسی ندارند  ،گزینه ی بسیار مناسبی است.

مزایا

• هزینه ی بسیار مناسبی دارد و نسبت به سایر روش های حمل و نقل بین المللی بسیار ارزان تر است.
• شبکه ی گسترده ای از راه ها و جاده ها در اختیار شماست و محدودیتی برای شما تعریف نشده است.
• ایمن است.
• کالا را می توانید در هر نقطه ای که مد نظر شماست مستقیما تحویل بگیرید. به عبارتی کالای مورد نظر شما در نقطه ای که تعیین کرده اید، مستقیما به دست شما خواهد رسید.

معایب 

• مدت زمان زیاد تری نیاز دارد.
• ترافیک، خرابی وسیله ی نقلیه و تصادفات رانندگی را باید به عنوان ریسک این نوع حمل و نقل بپذیرید.
• عوارض سفر های جاده ای را باید در نظر داشته باشید.
• مقررات جاده ای حمل و نقل کالا در کشورها یکسان نیست و در برخی کشورها مقررات سختگیرانه ای در این زمینه وجود دارد. برای مثال کامیون ها در ساعات خاصی از روز می توانند تردد کنند .
• خطر آسیب دیدن کالا ها و شکستگی بار وجود دارد.
• هزینه های سوخت و مالیات و عوارض را باید در نظر داشته باشید.

حمل و نقل بین المللی مرکب

گاه شرایطی به وجود می آید که باید از چندین روش حمل و نقل استفاده کرد تا بتوان کالای مورد نظر را به کشور مقصد رساند. این روش بیشتر در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که از ایستگاه راه آهن، بندر و یا فرودگاه فاصله ی زیادی تا انبار و یا محل مورد نظر برای تحویل کالا وجود دارد. به عبارتی بخشی از مسیر حمل و نقل کالا توسط قطار ، کشتی و یا هواپیما طی می شود و ادامه ی آن توسط حمل و نقل جاده ای و کامیون ها انجام می پذیرد. روشی مرسوم و متداول که در اصطلاح بین المللی به آن ترانسشیپ گفته می شود. یعنی تغییر وسیله ی حمل کالا و یا انتقال کالا از یک وسیله ی حمل به وسیله ی حمل دیگر در روند حمل و نقل بین المللی کالا.

اگر در روند جابجایی و حمل و نقل بین المللی کالا از روش حمل و نقل مرکب استفاده شود، حتما باید در اظهارنامه و فاکتور های مربوطه این مورد قید گردد.

شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا

امروزه با توجه به گسترش و تحولاتی که در امور تجاری و بازرگانی ایجاد شده ، فعالیت های برون مرزی تجار و بازرگانان رونق بیشتری گرفته است. تجارت محدود به درون مرزها نیست و شما به عنوان یک تاجر و بازرگان می توانید با هر نقطه ای در جهان معامله کنید.

در گذشته حمل و نقل و جابجایی کالا روند ساده تری داشت و به عهده ی خود خریدار بود. اما امروزه شرکت های زیادی تاسیس شده اند که تخصص اصلی آنها حمل و نقل کالا و ارائه ی خدمات تخصصی در این زمینه است. یک شخصیت حقیقی که تخصص اصلی آن حمل و نقل بین المللی کالا در اقصی نقاط دنیاست و کالای مورد نظر شما را از هر نقطه ی دنیا به دست شما می رساند.

انواع شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا

• حمل و نقل فورواردر (FORWARDER)

این نوع شرکت ها تمامی عملیات و فعالیت های مربوط به حمل و نقل بین المللی کالا را انجام می دهند . این دسته از شرکت ها مشاوره های لازم در زمینه ی انتخاب مناسب ترین سیستم حمل و نقل کالا را به شما ارئه می دهند. کار اصلی این شرکت ها انعقاد قرارداد حمل و نقل و تنظیم بارنامه است.

• حمل و نقل کریر (CARRIER )

این شرکت ها بیشتر به عنوان واسطه مطرح هستند و با تنظیم قرارداد با شرکت فورواردر اقدام به حمل و نقل کالا می نمایند.

سخن آخر

این نیم نگاهی کوتاه بود بر موضوع حمل و نقل بین المللی کالا. قطعا مباحث پیچیده ی بسیار زیادی در این حوزه وجود دارد که بررسی های تخصصی تری را می طلبد. حمل و نقل بین المللی کالا امروزه به یک تخصص در حوزه ی تجارت تبدیل شده است. آگاهی از آن در موفقیت های تجاری شما تاثیر بسیار زیادی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و مشاوره های تخصصی می توانید با مشاوران ما در مرکز حقوقی و داوری سروش عدل در ارتباط باشید.