✓ قانون جرائم رایانه ای؛
قانون جرائم رایانه ای بعد از این که تعداد این جرائم افزایش یافت در سال ۱۳۸۸ به مرحله ی تصویب رسید. این قانون حاوی سه قسمت با نام های؛ جرائم و مجازات ها، آیین دادرسی و دیگر ضوابط می‌شود. که در پنجاه و شش ماده تنظیم گردیده است. در نهایت ضمیمه قسمت تعزیرات قانون مجازات اسلامی ایران گردیده است.
پیشروی فناوری و ورود آن ها درون زندگی روزمره آدمی در بخش بسیاری از موارد زندگی آدمی را سهل تر کرده است. ولیکن این فناوری ها چون سایر پدیده های اجتماعی مورد سوءاستفاده از سوی بعضی انسان ها واقع شده اند.
بنابراین :
اموری اتفاق افتاد که بر خلاف هنجار اجتماعی بود. بیشتر شدن این هنجارها منجر به ایجاد پدیده های گوناگون چون؛ کلاهبرداری اینترنتی، جعل های اینترنتی و همانند آن ها گردید. در پی آن این نیاز در جامعه شکل گرفت که برای آن ها ضوابط و مقررات معین شود. که در سایه ی آن از حقوق اشخاص و جامعه حفاظت گردد. این اعمال که بیشتر شد، قانون گذار در این حیطه دست عمل گردید. و آنچه که در پایان شکل گرفت، قانون جرائم رایانه ای بود.
ولو در این متن بدین سؤال ها پاسخ می‌دهیم، قانون جرائم رایانه ای چیست! تاریخچه آن چه می‌باشد؟ در نهایت به قانون جرائم رایانه ای و شیوه ی تقسیم آن می‌پردازیم.
✓ قانون جرائم رایانه ای!
با پیشروی فناوری ها و رواج بهره‌گیری از آن ها در بین عامه، راه های سوءاستفاده از آن ها را هم بیشتر کرد. عناوینی چون؛ سرقت اینترنتی از حساب سایرین، انتشار فیلم و عکس خصوصی اشخاص، جعل های رایانه ای، کلاهبرداری های رایانه ای، مسائل نوینی هستند که قانون نوین و ضوابط جدیدی را خواستار شدند.
جرم رایانه ای گونه ای از جرم است که با بهره‌گیری از رایانه و یا ایجاد اختلال و نفوذ در سیستم های رایانه ای شکل می‌گیرد. به این شکل که رکن مادی جرم در محیط رایانه و با اکتفا به کامپیوتر تحقق می‌یابد. گاهاً هم در محیط سایبری رخ می‌دهد. به همین دلیل بدین جرائم، جرائم سایبری اطلاق می‌شود.
این قانون طیف وسیعی از اعمال، حاوی؛ کلاهبرداری های اینترنتی، جاسوسی های رایانه ای و مجازات آن، دسترسی غیر قانونی به داده ها، انتشار فیلم و عکس خصوصی در فضای مجازی، را جرم نگاری کرده است.
حال این اعمال ممکن است با اکتفا به رایانه یا در بستر فضای سایبری رخ دهد. مجازات های جرائم رایانه ای، از نوع مجازات های تعزیری است و بیشتر آن ها حبس یا جزای نقدی می‌باشد. مازاد بر جرم و مجازات معین شده، آیین دادرسی رسیدگی بدین جرم نیز ضمن این قانون بیان شده است.
این قانون در سال ۱۳۸۸ در سه قسمت و پنجاه و شش ماده تصویب گردیده است. البته آن نیز ضمیمه کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات شده است. قسمت اوّل این قانون، حاوی موضوعات ماهوی حقوق کیفری سایبری است و در قسمت های بعد آن به موضوعات شکلی حیطه ی جرائم رایانه ای رسیدگی شده است.
✓ تاریخچه قانون جرائم رایانه ای؛
بعد از اختراع اینترنت و گسترش آن در بین عموم، مجرمان به منظور اعمال نابه هنجاری خویش از آن استفاده نمودند. آگاهی دقیقی در ارتباط با ابتدایی ترین جرائم رایانه ای در کشور ایران در دست نیست، حال آن که نخستین باری که از رایانه در راستای انجام کار مجرمانه استفاده شد، در سال ۱۳۷۸ بود. در این سال یک دانشجوی کامپیوتر به همراه یک کارگر چاپخانه مرتکب جرم جعل رایانه ای گردیدند. (آنها چک های تضمینی را جعل می‌نمودند.)
با گذر روزها، مقدار جرائم رایانه ای بیشتر شد. به گونه ای که در سال ۱۳۸۵، هفتاد و نه پرونده در رابطه با این موضوع وارد بخش قضایی کشور شد و آن نیز در سال ۱۳۸۸، به صد و یازده پرونده قضایی رسید.
به همین دلیل لازم شد تا در این حیطه قانون گذاری انجام شده و بعضی اعمال جرم انگاری گردد. پس قانون گذار در سال ۱۳۸۸ قانون جرائم رایانه ای را تصویب نمود. جرائمی چون؛ جعل اسکناس، اسناد و مدارک تحصیلی، کارت پایان خدمت، برخی از جرائم رایانه ای متداول در ابتدای دهه هشتاد بوده است.
تا قبل از تصویب این قانون، طی مواد متفرقه ضمن قوانین گوناگون و به شکل پراکنده بدین جرائم اشاره شده است. که ما می‌توانیم به کلاهبرداری و جعل رایانه ای در این راستا اشاره نماییم. این جرائم در مواد شصت و هفت و شصت و هشت قانون تجارت الکترونیک مصوب سال ۱۳۸۲ بوده که با تصویب این قوانین، آشفتگی موجود برطرف شد.
✓ بخش های قانون جرائم رایانه ای؛
قانون جرائم رایانه ای در پنجاه و شش ماده در سال ۱۳۸۸ تصویب گردید. این قانون سه قسمت دارد، که هر فصل خود به چند فصل تقسیم می‌شود. از سویی جرائم و آیین دادرسی رایانه ای را در برمیگیرد. به موارد بیان شده در قسمت ذیل توجه کنید.
» قسمت اوّل؛
عنوان جرم و مجازات ها را شامل می‌شود و حاوی جرائم و مجازات های؛ دسترسی غیر قانونی، شنود غیر قانونی، جاسوسی های رایانه ای، سرقت و کلاهبرداری های مرتبط با رایانه، جرائم علیه اخلاق عمومی و عفت، هتک آبرو و حیثیت و نشر خبرهای کذب، وظیفه کیفری افراد، تشدید در مجازات ها و دیگر جرائم می‌شود.
» قسمت دوّم؛
در ارتباط با آیین دادرسی جرائم رایانه ای است. آن نیز حاوی دو فصل می‌باشد که این فصل ها به ترتیب ذیل است؛
- فصل اوّل؛ حاوی صلاحیت دادگاه ها، گردآوری دلایل الکترونیک.
- فصل دوّم؛ حاوی نگهداری، حفظ فوری و ارائه داده ها می‌باشد.
» قسمت سوّم؛
قسمت سوّم حاوی دیگر مقررات مربوط به این قانون است.
✓ نتیجه گیری؛
دوستان عزیز، ما ضمن این متن از خود سعی کردیم، شما را با قانون جرائم رایانه ای آشنا کنیم. حال آن که شما در صورت برخورد با این قبیل از جرائم، می‌توانید با مشاوران ما در سروش عدل ارتباط برقرار نمایید. این گونه شما پاسخ سؤالات خود را می‌توانید از مشاوران ما در مجموعه سروش عدل جویا شوید. از سویی، در صورت درخواست از ما، همواره پشتیبان و حامی شما خواهیم بود.
