✓جرم فروش غیر قانونی اموال اشخاص به شخص دیگر؛
قطعاً هر شخصی اختیار اموال خود را دارد. یعنی شخصی که چیزی را خریده یا به هر شیوه‌ی قانونی دیگر (مانند؛ ارث) بدو منتقل شده است. حق دارد در محدوده‌ی قوانین، هر کاری که مایل بود، با آن انجام دهد. برای مثال؛ بفروشد، اجاره دهد، یا غیره. امّا بعضی از افراد علاوه بر این که صاحب اختیار اموال خود هستند، فکر می‌کنند، صاحب اختیار اموال اطرافیان خود هم هستند.
بله، ممکن است تعجب کنید! فکر کنید، یک نفر اتومبیل شما را بفروشد یا از او خانه ای را بخرید و بعدها متوجه شوید که اصلاً این خانه برای او نبوده است. قابل تصور است که چه حالی پیدا می‌کنید. به این کار، فروش غیر قانونی اموال اشخاص به شخص دیگر، می‌گویند. جهت کسب آشنایی از جرم فروش مال غیر، این مطلب از سروش عدل را مطالعه کنید.
به انتقال اموال شخصی دیگر بدون اطلاع از جانب او، فروش مال غیر گویند.
این امر از جمله جرایمی است که علاوه بر داشتن جنبه خصوصی، شامل جنبه‌ی عمومی هم است. یعنی مرتکب جرم نه تنها به دلیل ورود ضرر به یک شخص قابل تعقیب و مجازات میباشد. بلکه به علّت ورود آسیب به آسایش و نظم جامعه با شخصی که این کار را انجام می‌دهد، برخورد جدی می‌شود.
✓ انتقال یعنی چه؟
در زمینه فروش مال غیر، انتقال مال یعنی عین مال یا منفعت آن به فردی دیگر واگذار شود. منظور ما از عین، خود آن مال است. برای نمونه؛ انتقال یک اتومبیل، یعنی این که، مالکیت آن اتومبیل در اختیار فرد دیگر قرار بگیرد. این امر ممکن است توسط فروختن مال یا حتی بخشیدن آن، انجام شود. مقصود از منفعت هم این است که فایده‌هایی که از مال ممکن است به مالک برسد، تصاحب گردد. مثل زمانی که، خانه فردی بدون اجازه او به فردی اجاره داده شود. پس کسی که مال غیر را بدون جواز قانونی به کسی اجاره دهد، مشمول حکم انتقال مال غیر می‌شود.
✓ خریدار در فروش غیر قانونی اموال اشخاص؛
حال، قطعاً سؤال می‌کنید، تکلیف خریدار چیست؟ در فرآیند فروش غیر قانونی، خریدار امکان ندارد هم بی گناه و هم مجرم باشد. کمی صبر کنید.
گاهاً خریدار اصلاً خبر ندارد، چیزی که از فروشنده می‌خرد، مال او نیست! در این حالت، خریدار مقصر نخواهد بود. ولیکن اگر خریدار در زمان معامله بداند، مالی که در حال خریدن است، مال شخص دیگری است، آن وقت او معاون جرم فروش غیر قانونی اموال محسوب می‌شود.
البته دادستان و شاکی خصوصی باید به منظور اثبات ادعای خود از اطلاع خریدار جهت تعلق مال به دیگری، ادله‌ی خود را به دادگاه رسیدگی کننده، ارائه دهند.
✓ تمامی مسئولیت های مالک؛
جالب است بدانید؛
گاه امکان دارد، مالک اصلی مال هم مجازات شود. اکنون شما به این فکر می‌کنید که مالک اصلی مال کاری نکرده است. تازه مال او را بدون اطلاعش فروخته‌اند! بله در ظاهر این گونه است. امّا در این بینابین مالک هم مسئولیتی دارد. براساس قانون، در صورتی که مالکِ ملک از وقوع معامله آگاه شود، نهایتاً تا سی روز بعد از اطلاع، باید یک اظهارنامه بنویسد و مالکیت خود را در اظهارنامه به اطلاع خریدار ملک برساند. اگر این مدّت زمان بگذرد و مالک اصلی کاری نکند، معاون جرم محسوب می‌شود. چرا که در این موقعیت، اصلاً بعید نیست که با فروشنده همدست باشند تا از خریدار ملک که از جریان بی اطلاع است، کلاهبرداری نمایند.
✓ مال منقول و مال غیرمنقول تفاوتی با یکدیگر ندارد؛
زمانی که حرف از فروش غیر قانونی اموال می‌شود، دیگر تفاوت ندارد که منقول یا غیرمنقول باشد. پس هر دو مورد، غیر قانونی و جرم میباشد.
✓ شکایت از مرتکب جرم فروش مال غیر؛
رسیدگی به جرم فروش مال غیر نیازمند طرح شکایت کیفری است. از این جهت مرجع صالح به منظور رسیدگی به این جرم، دادسرای محل وقوع جرم میباشد. اغلب این مرجع در محل تنظیم قولنامه یا دفترخانه که انتقال سند در آن انجام شده، میباشد.پس برای شکایت از فردی که مال و اموال شما را به شخصی دیگر انتقال داده. باید به سوی دادسرا بروید.
✓ مجازات متخلفان چیست؟
انتقال مال غیر علاوه بر ورود آسیب به یک نفر، منجر به سلب آرامش از بطن جامعه می‌شود. از این جهت قانون گذار محترم مجازات مشقت باری را برای مرتکب در نظر گرفته است. که عبارتند از؛
- مجازات حبس از یک الی هفت سال.
- پرداخت جریمه‌ی نقدی .
- ردّ مال به صاحب اصلی مال.
- انفصال دائمی از خدمات دولتی، (در صورتی که مرتکب جرم از کارگزاران دولتی باشد.)
✓ چگونه مال خود را پس بگیرم!
همان گونه که توضیح دادیم، در صورتی که انتقال مال غیر قانونی در دادگاه ثابت گردد، مجرم اصلی به بازگرداندن مال، به صاحب اصلی خود محکوم می‌شود که به این عمل در اصطلاح قانونی ردّ مال اطلاق می‌گردد. البته این تنها یکی از مجازات های فروشنده مال غیر خواهد بود.
با این وجود، این کار چندان هم آسان به نظر نمی‌رسد. درست است، دادگاه در چنین مواقعی باید رأی خود را به ردّ مال دهد. ولیکن چنانچه ملک مورد دعوی با سند رسمی به شخصی دیگر انتقال یافته باشد. چه؟ در این هنگام، مالک مال باید بعد از اثبات جرم در دادگاه کیفری به دادگاه حقوقی برود. در دادگاه حقوقی با طرح دادخواست، تقاضای ابطال اسناد جعلی و خلع ید را بکند. چرا که رسیدگی به این قبیل دادخواست ها از صلاحیت دادگاه های کیفری به دور است.
✓ جرم فروش غیر قانونی اموال اشخاص به شخص دیگر و غیر قابل گذشت بودن؛
برخی جرایم قابل گذشت می‌باشند. یعنی چنانچه که شاکی خصوصی رضایت دهد، دیگر مجازات مجرم از بین می‌رود. ولیکن برخی حتی با وجود رضایت از سوی شاکی بخشیده نمی‌شوند. بنابراین این تخفیف تنها موجب کم شدن میزان مجازات آنها می‌گردد. اصل بر آن است که، تمامی جرم ها غیر قابل گذشت است، مگر زمانی که در قانون استثنا شده باشند. جرم فروش غیر قانونی هم، چون آسایش جامعه را بر هم می‌زند، در اصطلاح حقوقی جنبه‌ی عمومی هم به خود می‌گیرد، حتی به هنگام گذشت از سوی شاکی مجازات ساقط نمی‌شود.
یعنی این جرم از جرایم غیر قابل گذشت است. البته زمانی که شاکی گذشت کند، احتمالاً قاضی در میزان مجازات ها تخفیف دهد. تخفیفی که قاضی به این جرم اعمال می‌کند، تنها در جزای نقدی خواهد بود. امّا مجرم، برای این که دیگر به سراغ انجام چنین جرمی نرود، لااقل باید یک سالی را در زندان سپری کند. در این میانه‌ها چنانچه مال باخته از خیر مال فروخته شده خود بگذرد، قاضی هم پافشاری بر ردّ مال او نمی‌کند.
✓ نتیجه گیری؛
در پایان متن بهتر است برای بار دوّم بگوییم؛
جرم فروش غیر قانونی اموال اشخاص به شخص دیگر، یک جرم کیفری و غیر قابل گذشت است. به همین دلیل، برای مرتکب جرم، مجازات های سنگینی در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که شما در دام چنین جرمی گرفتار شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم، با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت نمایید. چرا که در صورت عدم پیش گیری های لازم در این نوع از جرایم، ممکن است خسارت جبران ناپذیری به شما وارد شود.
