آیا می توان ثمن معامله داخلی را به ارز تبدیل کرد؟
زمانی که معامله ای انجام می شود. فروشنده عین مبیعه را تحویل خریدار می دهد. او ملزم می گردد مبلغی را به عنوان ثمن معامله که طی تراضی طرفین راجع به مبلغ آن توافق نظر شده بپردازد. ثمن معامله شرایطی دارد که از پیش بایستی راجع به آن طرفین توافق کرده باشد. مثلااینکه ثمن معامله باید معلوم و معین باشد.و باید مقدور التسلیم باشد.ثمن بایستی ارزش اقتصادی داشته باشد.
ثمن باید وجه رایج کشور باشد. موضوعی که در بند ج ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور بدان اشاره شده. این گونه که تعهد پرداخت هرگونه دین یا بدهی فقط به پول رایج کشور انجام پذیر است. مگر با رعایت مقررات ارزی کشور، ترتیب دیگری بین بدهکار و بستانکار داده شده باشد. همان گونه که ملاحظه می شود ثمن داخلی به ارز خارجی قابل تبدیل است. و دادگاه به پرداخت ارز تعیین شده حکم می دهد. و این امر به صحت معامله در صورت رعایت مقررات ارزی کشور خدشه ای وارد نمی کند.
شرایط تبدیل ثمن معامله به ارز خارجی
۱.امکان تبدیل ثمن معامله از ریال به ارز خارجی طبق قانون پولی و بانکی کشور با ممنوعیت مواجه نیست. و به توافق طرفین بستگی دارد. ماده۲۵۲ قانون تجارت بیان می دارد. که دارنده می تواند از دریافت پولی به غیر از آنچه که در برات اشاره شده ممانعت کند. اگر در ضمن معامله به پرداخت ثمن و وجه رایج شرط شده باشد. فروشنده می تواند از قبول ارز خارجی خودداری کند.
۲.اگر در کشوری رواج اجباری پول شرط شده باشد. حتی با توافق هم امکان تبدیل ثمن معامله به ارز خارجی وجود نخواهد داشت. و شرط کردن بر پرداخت ثمن معامله به ارز خارجی باطل است. و دادگاه به آن ترتیب اثر نخواهد داد.
آیا تمام معاملات داخلی، باید به وجه رایج کشور باشد؟
طبق بند ث ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی تسویه هرگونه دین و یا بدهی فقط با پول رایج کشور امکان‌پذیر است. مگر آنکه قانون، شیوه دیگری را تعیین کرده باشد. و یا با رعایت مقررات، توافق دیگری بین بدهکار و بستانکاروجود داشته باشد.
از نص این ماده این گونه برداشت می شود که تعیین وجه ثمن به وجه رایج کشور جزو قوانین آمره نبوده.و اگر رواج اجباری پول شرط نشده باشد امکان تبدیل ثمن معامله به ارز خارجی وجود خواهد داشت.
در صورت تاخیر در پرداخت، آیا امکان تبدیل ثمن به ارز خارجی وجود دارد؟
خریدار در موعد قانونی پرداخت، باید ثمن معامله را بپردازد. این ثمن می تواند وجه رایج کشور باشد یا ارز خارجی. در صورتی که خریدار ثمن را پرداخت نکند. و یا تاخیر کند این حق برای فروشنده وجود دارد که علاوه بر پرداخت اصل ثمن خسارت تاخیرتادیه در پرداخت ثمن را نیز مطالبه کند. که این ثمن بنا به اختیار طلبکار می تواند وجه رایج کشور باشد. و یا ارز خارجی. که باز هم ناشی از توافق طرفین عقد می باشد.
عدم تعیین ثمن در معامله
یکی از شرایط صحت معامله، معلوم و معین بودن مبیع و ثمن است. این گونه که خریدار در ازای مبیع ، بایستی مبلغی را به عنوان ثمن معامله به فروشنده بپردازد. عدم تعیین ثمن و غیر قابل تسلیم بودن آن، موجب باطل شدن معامله است. اما عدم پیش بینی نوع ثمن، اینکه وجه رایج کشور باشد یا ارز خارجی، به صحت معامله خدشه ای وارد نمی کند.
در صورت عدم پیش بینی نوع ثمن در قرارداد تکلیف چیست؟
همان گونه که گفتیم اصل بر پرداخت ثمن به وجه رایج کشور است. و خریدار مکلف است ثمن را به نرخ روز و به وجه رایج ایران بپردازد. مگر در مفاد قرارداد، خلاف آن ثبت گردیده باشد. در این صورت اگر کشوری که قرارداد در آنجا منعقد گردیده است. اجبار به وجه رایج نداشته باشد ثمن معامله قابل تبدیل به ارز خارجی می باشد. گفتیم که کشور ایران با این موضوع مخالف نیست. و طی توافق طرفین قرارداد به دریافت ارز خارجی ترتیب اثر داده است. اما اگر در قرارداد، به نوع ثمن، اینکه ثمن وجه رایج باشد یا نوع دیگر از جمله پرداخت ارز خارجی، اشاره ای نشده باشد، ملاک وجه رایج ایران بوده. و خریدار ملزم است ثمن معامله را به وجه رایج کشور به طلبکار پرداخت نماید.
وضعیت معامله در جایی که به پرداخت ارز خارجی توافق شده
اگر ثمن معامله، وجه رایج کشور نباشد. و توافق طرفین بر پرداخت ارز خارجی باشد. به صحت معامله خدشه ای وارد نگردیده. و دادگاه در صورت عدم پرداخت ارز تعیین شده،علاوه بر پرداخت ثمن اصلی، به خسارت تاخیر تادیه نیز حکم خواهد داد. و خریدار را به پرداخت بدهی که به عنوان ثمن بر ذمه اوست محکوم می کند.
نتیجه گیری
ما در این مقاله به بررسی موضوع حقوقی ثمن معامله، در جایی که توافق بر پرداخت ثمن، به ارز خارجی است، پرداختیم. . توافق بر پرداخت ثمن به ارز خارجی، به جای وجه رایج کشور از نظر قانون ایران، منع قانونی ندارد. و به توافق طرفین قرارداد بستگی دارد.
پیشنهادات
تیم حقوقی و داوری سروش عدل، با داشتن سابقه طولانی در حوزه وکالت، تلاش دارد تا در حوزه های مختلف حقوقی به افرادی که درگیر مشکلات حقوقی هستند خدمات ارائه دهد. جهت برخورداری از خدمات تیم حقوقی ما، شما عزیزان می توانید از طرق ارتباطی که در سایت به آن اشاره شده با ما در تماس باشید. و سوالات حقوقی خود را با وکلای ما در میان بگذارید.
برخی از سوالات متداول
۱.آیا می توان ثمن معامله داخلی را به ارز تبدیل کرد؟
از آنجایی که رواج اجباری پول شرط نبوده، و توافق بر پردخت ارز خارجی خلاف مقررات آمره نیست، امکان تبدیل ثمن به ارز خارجی در صورت توافق طرفین قرارداد وجود دارد.
۲. در چه شرایطی امکان تبدیل ثمن معامله داخلی، به ارز خارجی وجود دارد؟
در صورت توافق طرفین قرارداد امکان تبدیل ثمن معامله به ارز خارجی وجود دارد. و در صورت عدم پرداخت ثمن و خسارت در پرداخت، دادگاه حکم به پرداخت ارز خارجی را خواهد داد.
