✓ اقرار در حقوق مدنی

معنا و مفهوم اقرار در قانون مدنی، عبارت است از بیان مطالبی به ضرر خود و به سود فرد دیگر. گاهاً هم اعتراف به انجام جرم از جانب متهم یا مرتکب جرم صورت گرفته. وجود یک حق در این میان، نفع فردی دیگر، ضرر فرد اقرار کننده و اخبار، برخی از مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده اقرار هستند. اقرار بیرون از دادگاه، به هنگامی‌که طی یک سند رسمی باشد یا شهود بر اتفاق آن شهادت بدهند، اعتبار خواهد داشت.

با استناد به قوانین و مقررات موجود در نظام حقوقی ایران، اثبات ادعا در دعاوی اعم از؛ حقوقی و کیفری، نیازمند ارائه دلیل یا ادله اثبات دعوی از سوی مدعی خواهد بود. قانون آیین دادرسی کیفری و همچنین قانون آیین دادرسی مدنی، ادله اثبات دعوی در دعاوی هم حقوقی و هم کیفری را معین نموده است. بدون این ادله، مدعی نمی‌تواند ادعای خود را به اثبات رساند.

بنابراین دعاوی وی بدون نتیجه خواهد ماند. اقرار، سوگند، شهادت از سوی شهود، برخی از ادله اثبات دعوی مشترک در موضوعات حقوقی و کیفری است. هریک از ادله اثبات دعوی حاوی شرایط و تشریفات مخصوص به خود می‌باشند. به هنگام عدم رعایت این تشریفات، ادله مورد اکتفاء از طرفین دعوا مقبول واقع نخواهد شد. اقرار، از جمله ادله اثبات دعوی در موضوعات حقوقی و کیفری است که حاوی تشریفات مخصوص به خود بوده و به هنگام وجود آن، نوبت به دیگر ادله نخواهد رسید.

» معنا و مفهوم اصطلاح اقرار در حقوق ایران

در جواب به این موضوع که معنا و مفهوم اقرار در قانون مدنی چه می‌باشد و اجزای تشکیل دهنده اقرار چیست! میبایست چنین گفت که؛

اقرار، از جمله حائز اهمیت ترین ادله اثبات دعوی در دعاوی اعم از حقوقی و کیفری است. قواعد و مقررات اقرار و اجزای تشکیل دهنده آن، در قوانین اعم از مدنی و مجازات اسلامی، مورد پیش‌بینی واقع شده است. جهت وارسی این موضوع که معنا و مفهوم اقرار در قانون مدنی چه می‌باشد و اجزای تشکیل دهنده آن چیست! می‌باید به ماده‌ی ۱۲۵۹ قانون مدنی و همچنین ماده‌ی ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی رجوع کرد.

• ماده‌ی ۱۲۵۹ قانون مدنی در ارتباط با معنای اقرار چنین بیان می‌دارد؛

«اقرار، عبارت از اخبار به حقی است برای غیر، بر ضرر خود.» بنابر این تعریف از اقرار، به هنگامی‌که فرد به صورت شفاهی یا کتبی، از مسئله‌ای خبر بدهد که اثرات آن، به اضرار خود و به سود فرد دیگر باشد، اقرار تحقق پیدا کرده است.

• ماده‌ی ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی در ارتباط با اقرار چنین بیان می‌دارد؛

«اقرار، عبارت از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود است.» بنابر این ماده، اقرار یعنی، فرد متهم و یا مرتکب یک جرم، به ارتکاب جرم از جانب خود اعتراف بنماید. بعد از اعتراف و اخبار فرد مرتکب، اقرار تحقق پیدا خواهد کرد.

» اجرای اقرار بنابر قانون مدنی؛

به همان شکل که در قسمت پیشین متن هم به این موضوع اشاره نمودیم، بنابر قانون مدنی، اقرار عبارت می‌باشد از اخبار به وجود حق و حقوقی به نفع فردی دیگر و البته به ضرر خود. با استناد به این تعریف از اقرار، می‌توان اجزای تشکیل دهنده اقرار را به لحاظ ماده‌ی ۱۲۵۹ قانون مدنی مورد وارسی واقع نمود.

بنابر ماده‌ی فوق‌الذکر اجزای تشکیل دهنده اقرار در قانون مدنی عبارت می‌باشند از؛ اخبار، حق، نفع دیگری و زیان فرد اقرار کننده که در امتداد متن هریک از آن‌ها را به تنهایی بررسی خواهیم نمود.

• خبر دادن از موضوعی؛

اخبار و یا خبر دادن به معنی بیان امر و یا نکته‌ای است و می‌تواند به لفظ اعم از شفاهی و کتبی صورت گیرد. شخص به واسطه‌ی اخبار، وجود موضوعی را در زمان حال و یا گذشته بیان می‌دارد. به عنوان مثال؛ به هنگامی‌که بیان می‌شود من شیشه ظرف را شکسته‌ام و یا شکستم، اخبار و یا خبر دادن از موضوعی است که در گذشته و یا زمان حال اتفاق افتاده است!

• وجود حق؛

اقرار، خبر دادن به وجود یک حق به واسطه‌ی اقرار کننده است. حق، مزیت، برتری، امکان بهره‌مندی ویژه‌ای می‌باشد که اختصاص به فرد یا افراد خاص داشته باشد و از جمله اجزای تشکیل دهنده اقرار محسوب می‌شود.

• اقرار به نفع فرد دیگری باشد؛

اقرار در واقع عبارت است از خبر دادن حقی، به ضرر خود فرد، به نفع شخص دیگری. از این جهت، به هنگامی اقرار، تحقق پیدا می‌کند که به وجود حقی برای دیگری اقرار گردد و این اقرار، به زیان خود فرد اقرار کننده بوده باشد.

• به زیان خود اقرار کننده باشد؛

اقرار عبارت می‌باشد از خبر دادن به وجود حقی به سود فردی دیگر و به زیان فرد اقرار کننده. بنابراین چنانچه که خبر دادن از سبب حق، برای فردی دیگر و به زیان دیگری باشد، اقرار تحقق پیدا نمی‌کند.

» میزان اعتبار اقرار خارج از دادگاه؛

بهتر است در این قسمت از مطلب خود به موارد اعتبار اقرار خارج از دادگاه بپردازیم؛

• اقراری که طی یک سند رسمی باشد؛

اگر که اقرار به وجود حق برای فردی دیگر، براساس سند رسمی باشد، حتی اگر که بیرون از دادگاه صورت گرفته باشد، معتبر خواهد بود.

• اقراری که شاهدین بر آن شهادت بدهند؛

اگر که اقرار، بیرون از دادگاه باشد ولی شهودی بر وقوع آن شهادت بدهند، این شهادت در محکمه اعتبار قانونی دارد. البته این به هنگامی است که اصل دعوا با شهادت شهود به مرحله‌ی اثبات برسد.

کاربران گرامی ما در این متن از خود سعی نمودیم اقرار در حقوق مدنی را بررسی نماییم. بهتر است بگوییم که شما می‌توانید در صورت وجود سؤالات بیشتر در این زمینه با کارشناسان ما در گروه حقوقی سروش عدل تماس حاصل فرمایید.