✓ تعریف لایحه

از جمله ابهامات بسیار همه‌گیر کاربران و به گونه‌ای کلّی تمامی اشخاصی که در ارتباط با موضوعات و دعاوی حقوقی در مورد آن سؤالات بسیاری را طرح می‌کنند، موضوع تعریف لایحه است. البته نباید نسبت به شیوه‌ی نگارش و کاربرد آن ضمن اقسام دعاوی کیفری و حقوقی چَشم پوشی کنیم. این مسئله به قدری حائز اهمیت است، که بهتر می‌باشد اندکی صبر کنید. پیشنهاد می‌کنیم ما را تا به پایان این مطلب از سروش عدل همراهی نمایید.

چه بسیار دعاوی که تنها ارائه یک لایحه خوب و فنی منجر شده است، نتیجه پرونده را به نفع فردی که لایحه را به دادگاه تسلیم نموده، تغییر بدهد. از این جهت این موضوع قسم حائز اهمیتی از روند دادرسی می‌باشد.

» نحوه‌ی نگارش لایحه حقوقی

قبل از آن‌که شما را با تعریف لایحه آشنا سازیم. بهتر است اشاره نماییم که چنانچه شما تنها کمی در ارتباط با مسائل حقوقی منوط بر اختلافات میان اشخاص شنیده باشید، قطعاً کلمه لایحه حقوقی به گوش شما برخورد کرده است. لایحه حقوقی، از جمله حائز اهمیت ترین عناصر در هر گونه دعاوی حقوقی و کیفری می‌باشد. حال امکان دارد موضوع دعوا مربوط به مسائل؛ ملکی، خانوادگی، شرکت‌ها، خلاصه هر مسئله‌ای باشد که پای دوطرف دعوا را به محاکم رسیدگی کننده گشوده است.

» لایحه چیست! جایگاه لایحه در محاکم قضایی

زمانیکه شما به یک دعوای حقوقی و کیفری وارد می‌شوید، یکی از راه‌های برقراری ارتباط با پرونده‌ای که ایجاد شده است، لایحه می‌باشد. یعنی تفاوتی ندارد که شما در مقام شاکی یا کسی که از او شکایت شده، باشید. آنچه مهم است، دفاع از حقوق خود می‌باشد. شما ملزم هستید نکاتی را که در دفاع از خود مهم می‌دانید، به مراجع قضایی ارائه دهید. پس شما باید مطالب خویش را در قالب یک نوشته مکتوب به مرجع رسیدگی کننده ارائه دهید. از این نوشته تحت عنوان لایحه یاد می‌شود.

» تفاوت موجود میان لایحه با شکوائیه و دادخواست

برای افرادی که کار حقوقی به انجام نرسانده‌اند امکان دارد که این واژگان ناآشنا باشد. شاید آن‌ها نتوانند تفاوت میان این کلمات را به خوبی درک نمایند‌. بهتر است کمی واژگان مطرح شده را برای شما تعریف بنماییم.

✓ دادخواست

تنظیم یک دادخواست ابتدایی‌ترین قدم جهت آغاز و طرح یک دعوا در محاکم رسیدگی کننده است. تصور کنید که شما خانه‌ای را خریداری نموده‌اید ولیکن هنوز اقدام به تنظیم سند نکرده‌اید. از سویی فروشنده ملک حاضر نیست علی‌رغم تعهدات خود، در دفترخانه حاضر بشود و سند خانه را به نام شما منتقل نماید. پس شما میبایست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رجوع، سپس دادخواست بدهید. یعنی فرم دادخواست را اخذ و با کامل کردن آن، علیه فرد مدّنظر دعوای الزام به تنظیم سند رسمی ملک را تنظیم نمایید. با این عمل، مسیر دعوای حقوقی شما علیه فرد موردنظر شروع خواهد شد. شما در بطن این دعوا در نقش خواهان هستید. فروشنده هم در نقش خوانده ایفای نقش می‌کند.

بنابراین :

دادخواست در مواقعی که ما غایت طرح یا اقامه یک دعوی مالی نیز حقوقی علیه سایرین داریم، معنی می‌یابد. بدین جهت با لایحه حقوقی که در مقام دفاع از حقوق خویش و بعدها ارائه می‌داریم، تفاوت دارد. دادخواست یک برگه یا فرم مخصوص چاپی می‌باشد. ضمن آن شرح درخواست خویش را علیه سایرین نگارش و به مراجع رسیدگی کننده عرضه می‌کنیم. البته زمانیکه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رجوع می‌نمایید، فرم را در اختیار شما قرار می‌دهند تا آن را تکمیل بنمایید.

✓ شکوائیه

شکوائیه نیز همین فرآیند را در پیش می‌گیرد. البته با این تفاوت که آن نیز در ارتباط با دعاوی کیفری معنا و مفهوم می‌یابد. برای نمونه؛ دعاوی منوط بر جعل سند ملک و یا سرقت و کلاهبرداری از جمله دعاوی کیفری تلقّی می‌شوند. یعنی حتی به هنگام گذشت شاکی (خواهان) به علّت جهات عمومی جرم، شخص مجرم پس از اثبات جرم، بایستی قطعاً مجازاتی را پشت سر گذارد. در ارتباط با شکوائیه به هنگامیکه شما به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بروید، می‌توانید آن را تنظیم کنید.

» لایحه دفاعیه و کاربرد آن

زمانیکه یک دعوا به روند خود امتداد می‌دهد. مسیر شما با دادخواست یا شکوائیه آغاز خواهد شد. ولیکن طی مراحل بعدی شما میبایست به گونه‌ای مرتب و منظم با پرونده هم قدم شوید. امکان دارد بارها و بارها به مراجع قضایی رجوع و به انجام دفاعیات از حقوق خود مبادرت ورزید. طی بیشتر این فرآیند شما میبایست در دادگاه تجدیدنظر و دادگاه بدوی، دفاعیات را به گونه لایحه دفاعیه ارائه کنید.

لازم به ذکر است که، دفاعیات شما می‌تواند نقش حائز اهمیتی را ضمن صیانت از حقوق خویش داشته باشد. البته این مسئله، که چه کسی این دفاعیات را تنظیم می‌نماید، به شدّت مهم است. چنانچه که شما دعاوی ملکی دارید، توصیه می‌کنیم لایحه شما به واسطه‌ی یک وکیل ملکی تنظیم بشود. قطعاً لایحه‌ای که توسط یک وکیل ملکی تنظیم شود، با لایحه‌ای که توسط خود شما تنظیم می‌شود، تفاوت بیشماری دارد.

» نقش لایحه حقوقی ضمن دفاع از حقوق اشخاص

میبایست بدانید هنگامیکه شما در دادگاه حاضر می‌شوید، می‌توانید به صورت شفاهی از حقوق خویش دفاعیات لازم را به عمل آورید. امّا به چه میزان اطمینان دارید که بتوانید تمامی آن جوانبی که بایستی در مقام دفاع از خویش بیان نمایید، در ذهن شما مرور گردد! تا به درستی در بطن دادگاه قابل ارائه باشد؟

✓ کاربرد لایحه دفاعیه چیست ؟

محیط دادگاه به طور قطع این امکان را به شما نخواهد داد تا بدون هیچ گونه چهارچوب به طرح تمامی مسائل مبادرت ورزید. طی این موارد لایحه می‌‌تواند نقش حائز اهمیتی را در دفاعیات از شما ایفاء کند. بارها چنین به چَشم خورده است که این موضوع در دفاع از حق و حقوق مؤکل نگارش شده است. مؤکل بدون آن‌که در دادگاه سخن به میان آورد، همان لایحه توانسته او را از هرگونه اتهامی نجات دهد.

✓ آیا می‌دانید لایحه دفاعیه چیست ؟

لایحه دفاعیه زمانی معنا و مفهوم می‌یابد که در جواب به ادعای اشخاص، بتوانیم مطالب خویش را به گونه مکتوب به رئیس دادگاه ارائه داریم و از حقوق خویش دفاعیات لازم را بنماییم. گرچه که تمامی اشخاص می‌توانند خود لایحه را تنظیم کنند امّا پیشنهاد می‌کنیم این امر به واسطه‌ی وکیل متخصص انجام بشود. چرا که این وکیل می‌باشد که با قوانین و مصادیق جرم، دستورالعمل ها و آیین‌نامه ها و آراء وحدت رویه و… آشنا است. وی می‌تواند با کنار هم گذاردن منطقی مقررات و استدلال حقوقی، از حقوق شما دفاع کند. به هنگام وجود شرایط لازم تمامی اتهامات را از شما دور نماید. یا در اعمال مجازات، تمام تلاش خود را جهت اخذ تخفیف در پیش بگیرد.

✓ زمانیکه لازم است، لایحه دفاعیه ارائه دهیم :

ضمن دعاوی که مایل هستیم از خود دفاع نماییم، بهتر است لایحه حقوقی را قبل از جلسه دادگاه به دفتر دادگاه ارائه داریم. با این عمل احتمال آن‌که نکته حائز اهمیتی فراموش شود و یا به ثبت نرسد، از میان می‌رود. چنانچه که لایحه ندهیم و تنها به اظهارات خود بسنده کنیم، امکان دارد خیلی مسائل را به فراموشی بسپاریم. از سویی منشی دادگاه در زمان ثبت مطالب و اظهارات، این موارد را از قلم خود بیاندازد.

از این جهت بهتر است آن را پیش از تشکیل دادگاه و یک روز پیش از آن به دفتر دادگاه تسلیم نماییم. گرچه که ما زمان داریم تا پیش از پایان رسیدگی به جلسه به واسطه‌ی مقام محترم قضایی، لایحه حقوقی را به دادگاه رسیدگی کننده عرضه داریم. ولیکن بهتر است لااقل یک روز پیش از تشکیل دادگاه آن را ارائه بدهیم. در غیر از این حالت چنانچه بعد از پایان رسیدگی به پرونده، لایحه را به دادگاه تسلیم نماییم، قاضی ملزم به توجه بدان نخواهد بود.

✓ خصوصیات یک لایحه حقوقی خوب و برگزیده

این خصوصیات از این جهت حائز اهمیت می‌باشند که می‌توانند سرنوشت پرونده شما را در بعضی از موارد به گونه‌ای کلّی دگرگون سازند. به حالتی که به نفع تنظیم کننده به اتمام رسند.

این خصوصیات منحصر به فرد عبارتند از :

• اختصار در تنظیم لایحه و اجتناب از قید نکات غیر ضروری.
• اکتفا به مواد قانونی و آراء وحدت رویه به گونه‌ای دقیق، منظم و مناسب.
• قید ادله منطقی در اثبات بی‌گناهی مؤکل خود و مقصر بودن طرف مقابل دعوی.
• بهره‌گیری از واژگان و جملات اثرگذار و صراحت و درســتی مـــطالب بیان شده.
• اشاره به جوانب گوناگون پرونده و تفسیر دقیق از قوانین و مقررات و تسری آن به مسئله مربوطه.
• رعایت ترتیب و توالی نکات گوناگون موجود ضمن پرونده از منظر مقدار اهمیت و یا سیر نزولی مسئله.

» هزینه مربوط به نگارش لایحه

اکثریت کاربران در زمان برقراری تماس با دفاتر حقوقی سؤال می‌پرسند، لایحه حقوقی چیست! از سویی هم هزینه تنظیم لایحه حقوقی را می‌پرسند. به خصوص در ارتباط با دعوای ملکی این سؤالات بیشتر طرح می‌گردد. بایستی بدانید که نمی‌توان برای دعاوی گوناگون هزینه تنظیم لایحه را برابر در نظر انگاشت. چرا که در هر پرونده تنظیم لایحه می‌تواند به گونه‌ای خاص انجام بشود. از این جهت به رغم آن‌که دادخواست‌ها می‌توانند تا به مقداری شبیه یکدیگر تنظیم گردند، ولیکن ضمن لایحه نمی‌توان یک متن واحد را نگارش کرد. پس لایحه یک موضوع کاملاً تخصصی می‌باشد.

بهتر است این گونه بگوییم که :

هزینه نگارش لایحه حقوقی نیز با استناد به هر موضوع خاص معین می‌شود‌. امکان دارد، بتوان یک لایحه حقوقی را با مقدار هزینه‌ای بسیار اندک تنظیم نمود. از سویی به طور حتم پرونده‌ای را که وکیل از همان آغازین مسیر پیگیری می‌نماید، نسبت به جهات مختلف آن مسلط است، بهتر می‌تواند برای آن لایحه تنظیم کند. تا آن‌که به ناگاه به ذهنتان خطور کند به وکیل مراجعه نموده و نگارش لایحه را بدو واگذار کنید. چرا که وکیل بدین هنگام از تمامی موارد موجود بی‌اطلاع بوده و امتداد مسیر برای وی سخت‌تر خواهد بود! تنظیم لایحه در هر دو حالت یاد شده تفاوت‌های بسیاری با همدیگر خواهد داشت.