مروری بر جرم قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی

قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی سالهاست که به عنوان یکی از جرایم سنگین به شمار می رود. یک هنجار شکنی بارز و آشکار با مجازاتی سنگین برای مرتکبین آن. اما علی رغم این مجازات سنگین هنوز هم شاهد تکرار این جرم در گوشه و کنار کشورمان هستیم. به نظر شما میزان بازدارندگی مجازات کم است یا مشکل جای دیگریست؟ در ادامه به بررسی ابعاد قانونی جرم قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی خواهیم پرداخت.

از نظر قانونی قدرت نمایی با سلاح سرد به چه معناست؟

قدرت نمایی به معنای ایجاد ترس و وحشت همراه با تهدید و تظاهر به قدرت است. در قانون مجازات اسلامی صراحتا به این جرم اشاره شده است. هرگونه قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی از دید قوانین ایران جرم محسوب می شود. مجازات سنگینی در انتظار مجرمین است و به شدت با آن برخورد خواهد شد. مهم ترین قانون در این زمینه را در ادامه عنوان میکنیم.

 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی سال 75

در ماده ی 617 کتاب قانون مجازات اسلامی مصوب سال 75 آمده است: هرکس به وسیله ی چاقو یا هر نوع اسلحه ی دیگر تظاهر به قدرت نمایی نماید و یا آن را وسیله ی مزاحمت ، اخاذی و تهدید افراد قرار دهد یا در انظار عمومی با کسی گلاویز شود، در صورتی که مصداق محاربه شناخته نشود، به حبس از شش ماه تا دو سال و 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

در ادامه در ماده ی 618 همین کتاب بیان شده : هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

همانطور که میبینید در این دو ماده صراحتا به جرم قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی اشاره شده است. شاید برای شما این سوال به وجود بیاید که اگر عده ای به صورت دسته جمعی اقدام به این جرم نمایند در مجازات آنها تاثیری خواهد داشت؟

باید بگوییم خیر. حتی اگر چندین نفر به صورت همزمان و با یکدیگر اقدام به قدرت نمایی با سلاح سرد نمایند هر کدام به مجازات مربوطه محکوم خواهند شد.

آیا قدرت نمایی با سلاح سرد از طریق فضای مجازی امکانپذیر است؟

در سال های اخیر با گسترش اینترنت و فضای مجازی بسیاری از جرایم به شکل مجازی رخ می دهند. شاید برای شما عجیب باشد ولی بسیاری از رفتارهای افراد در بستر مجازی جرم محسوب می گردد. برای مثال شخصی که از طریق پیج شخصی خود در اینستاگرام اقدام به تهدید و ایجاد رعب و وحشت مردم کرده است قطعا قابل پیگیری قانونی و مجازات خواهد بود. بنابراین در این مورد تفکیکی برای ارتکاب فیزیکی جرم و ارتکاب آن در فضای مجازی وجود  ندارد.

سلاح سرد به چه معناست؟

در بسیاری از قوانین ایران به سلاح سرد و سلاح گرم اشاره شده است. به نظر شما سلاح سرد به چه معناست و چه مصادیقی دارد؟ بنابر تعاریف قانونی منظور از سلاح سرد چاقو  ،شمشیر ، قمه ، تبر و سایر موارد مشابه است.

اسلحه و مهمات شکاری و وسایلی که با فشنگ و ساچمه همراه هستند در زمره ی سلاح گرم قرار دارند.

وسایلی از قبیل چوب و سنگ و یا اسلحه ی قلابی جز سلاح سرد محسوب نمی شوند. اما باید در نظر داشت این موضوع بستگی به اوضاع و احوال پرونده دارد. برای مثال فردی که با چوب و سنگ اقدام به قدرت نمایی و تهدید و حمله کرده و یا در درگیری و نزاع های دسته جمعی از آن استفاده کرده است قطعا به عنوان سلاح سرد شناخته خواهد شد . اما به هر صورت نظر نهایی با قاضی پرونده است.

همچنین شخصی که با چوب اقدام به سد معبر و قدرت نمایی و تهدید مردم می کند ، می تواند مثال بارزی از قدرت نمایی با سلاح سرد به شمار رود.

مروری بر جرم محاربه

در ماده ی 617 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی کلمه ی محاربه به چشم می خورد. به نظر شما محاربه به چه معناست؟ در قوانین ایران محاربه یکی از جرایم سنگین سیاسی شناخته می شود. البته باید گفت محاربه ریشه ی فقهی دارد و در قوانین شریعت اسلام ذکر شده است.

هر شخصی که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد محارب فی الارض و مفسد فی‌الارض شناخته می شود. باید در نظر داشته باشید که محاربه بعد سیاسی و امنیتی بسیار قوی دارد و صرفا یک جرم کیفری نیست.

در محاربه براندازی نظام و حکومت اسلامی مطرح است . یعنی شخص باید با نیت و قصد براندازی و نظام حکومت اسلامی دست به اسلحه ببرد. به همین دلیل مجازات های بسیار سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است . آخرین و سنگین ترین درجه ی این مجازات ها اعدام می باشد.

لازم به ذکر است در محاربه تفاوتی میان سلاح سرد و سلاح گرم وجود ندارد.

در قوانین فقهی محاربه زیرمجموعه ای از حدود شناخته می شود . به همین دلیل برای آن مجازات حد در نظر گرفته اند. حد محاربه یکی از چهار مورد زیر می باشد:

• قتل
• آویختن به دار
• اول قطع دست راست و سپس قطع پای چپ
• نفی بلد

مجازات قدرت نمایی با سلاح سرد برای اطفال

در سال های اخیر بسیاری از جرایم که مختص به بزرگسالان بود در افراد زیر 18 سال به چشم می خورد. در رابطه با مسئولیت کیفری و مجازات افراد بالای 18 سال قضیه روشن است. تمامی افراد بالای 18 سال در برابر قانونگذار مسئولند. اما در رابطه با اطفال و افراد زیر 18 سال قضیه کمی متفاوت است.

به نظر شما افراد زیر 18 سال و اطفال نسبت به اعمال ارتکابی خود آگاه هستند؟ برای مثال یک پسر پانزده ساله که اقدام به قدرت نمایی با سلاح سرد نموده واقعا متوجه عواقب کیفری اعمال خود می باشد؟ بر اساس یک کنوانسیون بین المللی اعدام و مجازات افراد زیر 18 سال ممنوع است . بنابراین در صورت وقوع جرم کودک باید مورد تادیب و تربیت قرار بگیرد.

همچنین بدانید :

ایران با امضای این کنوانسیون بین المللی که به پیمان نامه ی حقوق کودک مشهور است متعهد شده که به تمامی اصول آن پایبند باشد. این یعنی هرگونه اعدام و مجازات افراد زیر 18 سال به معنای نقض فاحش این کنوانسیون به شمار می رود.

اخیرا پرونده های زیادی در رابطه با قدرت نمایی با سلاح سرد روی میز دادگستری قرار می گیرد که مرتکبین آن افراد زیر 18 سال هستند. چندی پیش کلیپی در فضای مجازی وایرال شد که دختری نوجوان با قمه اقدام به تهدید و رعب و وحشت در پارک نموده بود. به نظر شما چه مجازاتی برای این دسته از افراد مناسب تر است؟ آیا مساله با تادیب و تربیت در کانون اصلاح نوجوانان قابل حل است؟

روند قضایی ایران در زمینه ی قدرت نمایی با سلاح سرد در انظار عمومی

همانطور که بیان کردیم جرم قدرت نمایی با سلاح سرد در زمره ی جرایم کیفری قرار گرفته است. جرمی با مجازات سنگین و غیر قابل گذشت . متاسفانه آمارهای تلخی در این رابطه به گوش می رسد . در گوشه کنار کشور به خصوص در حاشیه ی شهرهای بزرگ و کوچک سن ارتکاب بزه به 14 سال رسیده است و این یعنی زنگ خطر. اینکه یک نوجوان 14 ساله سلاح به دست در انظار عمومی اقدام به قدرت نمایی نماید سوالات بسیاری برای ما به وجود می آورد. به نظر شما ریشه ی چنین جرایمی از کجا آغاز می شود؟

در نظر داشته باشید :

برای چنین جرایمی نیازی به شاکی خصوصی نیست. یعنی جنبه ی عمومی جرم پررنگ تر است.

حفظ امنیت و آرامش جامعه بنیادی ترین اصلی است که همه باید به آن پایبند باشیم . هر کس به هر طریقی بخواهد آرامش و امنیت جامعه را بر هم بزند قطعا از زیر ذره بین قانون دور نخواهد ماند.

علاوه بر این جرایمی مانند قدرت نمایی با سلاح سرد با خشونت و آسیب های زیادی همراه هستند.  تجربه نشان داده به دنبال این جرایم شاهد جرایم سنگین تری همچون ضرب و جرح و قتل هستیم. در بسیاری از پرونده های قتل و درگیری در سال های اخیر رد پایی از جرم قدرت نمایی با سلاح سرد به چشم می خورد.

قدرت نمایی با سلاح سرد از نگاه جرم شناسی

فقر آفتی خانمان سوز  است که با خود صد ها مشکل و مساله به همراه دارد. حاشیه نشینی ، فقر فرهنگی  ، بیکاری ، اعتیاد ، مشکلات اقتصادی  و جهالت تنها قسمت تلخی از ماجراست. دسترسی آسان و ارزان بودن سلاح سرد و عدم شرایط و امکانات کافی باعث می شود جوانان به تخلیه ی منفی هیجانات خود روی بیاورند.  چه چیزی بهتر و هیجان انگیز تر از قدرت نمایی با سلاح سرد .

هم ایجاد رعب و وحشت در سایر افراد برای اثبات برتری و قدرت خودشان است. هم راهی برای تخلیه ی انرژی و هیجانات دفن شده در وجودشان . کافیست فقر و بیکاری هم به این قضیه دامن بزند.

همچنین

برای ریشه یابی چنین جرایمی باید نگاهی عمیق تر و دقیق تر به مساله داشت. در چنین وضعی فقط فرد مسئول نیست. مجرم فقط یک قربانیست. زمانی که در یک جامعه شاهد تضاد طبقاتی و عدم دسترسی عادلانه به امکانات رفاهی باشیم به کررات با چنین جرایمی روبرو خواهیم شد.

علی رغم سنگین بودن مجازات ، میزان بازدارندگی آن برای چنین افرادی کم است. چند ماه حبس و چند ضربه شلاق قطعا بازدارندگی کافی برای چنین جرایمی را ندارد.

بنابراین برای ریشه یابی چنین جرایمی باید تمهیدات بهتری اندیشید. ضمن اینکه باید به یاد داشت در جرم قدرت نمایی با سلاح سرد فقط با یک جرم روبرو نیستیم. قتل ، درگیری ، نزاع دسته جمعی،  ضرب و جرح ، دزدی و در یک کلام مزاحمت و سلب آسایش و امنیت عمومی جامعه خروجی نهایی جرم است.

سخن آخر

در سال های اخیر آمار پرونده های قدرت نمایی با سلاح سرد رو به افزایش رفت. علی رغم مجازات های قانونی که در این زمینه وضع شده هنوز بسیاری از افراد باکی از آن ندارند . و همچنان دست به سلاح و قدرت نمایی می زنند. این یعنی قوانین ما نیاز به بازنگری بیشتری دارند و بازدارندگی مجازات کافی نبوده است.

به نظر شما بهترین و مناسب ترین مجازات برای این دست جرایم چیست؟ ما را از نظرات و تجربیات خود در این زمینه آگاه کنید. ما در مرکز حقوقی و داوری سروش عدل با تیمی از بهترین و با تجربه ترین وکلا و کارشناسان حقوقی آماده ی پاسخگویی به سوالات شما هستیم. با ما در ارتباط باشید.

تحقق عدالت هنر ماست.