ممنوع  الخروجی اشخاص

ممنوع  الخروجی، وضعیتی است که  شخص اجازه ی خروج از محدوده ی جغرافیایی کشور را ندارد.

به طور کلی چه اشخاصی در معرض ممنوع الخروجی هستند؟

به‌صورت کلی، ممنوعیت خروج از کشور در چهار دسته ی قضایی، کیفری، مالیاتی و دارایی طبقه بندی می شود. موارد زیر، تعدادی از شایع‌ترین دلایل عدم امکان خروج از کشور می باشد:

• زنان متأهلی که بدون اجازه ی شوهر قصد خروج از کشور را دارند. (البته اگر به صورت رسمی اجازه ی سفر خارجی را از زوج یا مدعی العموم دریافت نکرده باشند.)
• بدهی مالی در قالب داشتن چک برگشتی یا عدم  ایفای تعهد
•  مشمول غایب سربازی
• سربازانی که دوره خدمت خود را به اتمام نرسانده اند.
• افرادی با بدهی مالیاتی بالا
• عدم پرداخت مهریه و عدم طرح یا اثبات اعسار زوج
• فرزند صغیر بدون اجازه نامه ی رسمی از ولی، وصی یا قیم
• وجود هرگونه ظن امنیتی، سیاسی یا تجاری نسبت به مسافر

ممنوعیت خروج از کشور اشخاص حقوقی به چه صورتی است؟

مستند به ماده۲۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی : مرجع اجراکننده ی رأی باید به تقاضای محکوم‌ٌله قرار ممنوع‌الخروج بودن محکومٌ‌علیه را صادر کند. این قرار تا زمان اجرای رأی یا ثبوت اعسار محکومٌ‌علیه و یا جلب رضایت محکومٌ‌له یا سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت مطابق قانون مدنی به قوت خود باقی است.

مطابق نظریه مشورتی شماره 421/98/7 اداره حقوقی قوه قضاییه در رابطه با تطبیق این ماده بر اشخاص حقوقی، ﺑﺎ توجه ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮدن ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮان از ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺷﺮﮐﺖ، و این مسئله که ﻣﺤﮑومﻋﻠﯿﻪ، ﺷخص حقوقی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮان، اﻣﮑﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺟﻠﺐ ﯾﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﻟﺨﺮوج ﻧﻤﻮدن ﻣﺪﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺤﮑﻮمﺑﻪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺗﺄدﯾﻪ آن ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ اﺟﺮاﮐﻨﻨﺪه رأي وﺟﻮد ﻧﺪارد.

اما ﭼﻨﺎﭼﻪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺪﯾﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪه ی ﭼﮏ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﺮﮐﺖ، ﺧﻮاﻧﺪه ی دﻋﻮاي ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ وﺟﻪ ﭼﮏ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد، از آنﺟﺎ ﮐﻪ به صورت تضامنی ﻣﺴئول ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻪ ﭼﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﺟﺮاﯾﯿﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻀﺎﻣﻦ ﻋﻠﯿﻪ ﻫﺮ دو ﺻﺎدر می گردد، ﻣﺪﯾﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﮑﻮمﻋﻠﯿﻪ ﺗﻠﻘﯽ و ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎده 23 ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺤﻮه اﺟﺮاي ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖﻫﺎي مالی می باشد.

همچنین:

ممنوع الخروجی نمایندگان اشخاص حقوقی مطابق ماده 202 قانون مالیات های مستقیم به این صورت است که وزارت امور اقتصاد و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آنها به عنوان اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری از مراجع قانونی ذی‌ربط، از بیست‌ درصد (۲۰ %) سرمایه ثبت شده و یا مبلغ پنج میلیارد (۰۰۰ /۰۰۰ /۰۰۰ /۵) ریال، سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی تولیدی از ده‌ درصد (۱۰ %) سرمایه ثبت شده و یا دو میلیارد (۰۰۰ /۰۰۰ /۰۰۰ /۲) ریال و سایر اشخاص‌ حقیقی از یکصد میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۱۰۰) ریال بیشتر‌است، از کشور جلوگیری نماید.

حکم این ماده در مورد مدیر یا مدیران مسئول اشخاص حقوقی خصوصی بابت بدهی قطعی مالیاتی شخص حقوقی اعم از ‌مالیات بر درآمد شخص حقوقی یا مالیات‌هایی که به موجب این قانون شخص حقوقی مکلف به کسر و ایصال آن می‌باشد و مربوط به دوران ‌مدیریت آنان بوده است نیز جاری ست. مراجع ذی ربط با اعلام وزارت یا سازمان‌ مزبور مکلف به اجرای این ماده می‌باشند.

همان طور که مشاهده کردید، قانونگذار علی رغم قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، در بحث بدهی های مالیاتی، نمایندگان اصلی اشخاص حقوقی را نیز تحت نظارت و فشار قرار داده است تا به موقع مالیات متعلق به اشخاص حقوقی را بپردازند.

چه مراجعی صلاحیت اعمال و اعلام ممنوع الخروجی را دارند؟

دادسرا، اولین مرجع رسمی جهت استعلام ممنوع الخروجی است.

مستند ماده 188 قانون آیین داردسی کیفری 1392:

تا هنگامی که به متهم دسترسی حاصل نشده، بازپرس می‌تواند با توجه به اهمیت و ادله وقوع جرم، دستور منع خروج او را از کشور صادر کند. مدت اعتبار این دستور، شش ماه و قابل تمدید است. در صورت حضور متهم در بازپرسی و یا صدور قرار موقوفی، ترک و یا منع تعقیب، ممنوعیت خروج منتفی و مراتب بلافاصله به مراجع مربوط اطلاع داده می‌شود. درصورتی که مدت مندرج در دستور منع خروج منقضی شود، این دستور خود به خود منتفی است و مراجع مربوط نمی‏ توانند مانع از خروج شوند.

مطابق  مفاد این ماده، دادسرا پس از رسیدگی به اتهام اشخاص، در صورتی که معلوم شود اتهام شخص از درجه بالایی برخوردار بوده و احتمال خروج متهم از کشور جهت متواری شدن یا ایجاد مرور زمان تعمدی و یا حتی پاک کردن آثار جرم ارتکابی وجود دارد ، به سرعت نسبت به ممنوع الخروج کردن این شخص از طریق دادستانی کل کشور اقدام می‌کند.

مرجع ذی صلاح دیگری که:

تنها در مرحله ی اجرای احکام می تواند نسبت به ممنوع الخروجی اشخاص اقدام کند، دادگاه‌های حقوقی هستند. در صورتیکه متعهدله، پس از قطعی شدن حکم دادگاه در مرحله ی اجرای احکام، تقاضای ممنوع الخروج کردن شخص متعهد بواسطه ی عدم اجرای تعهدات قانونی یا قراردادی او یا عدم تودیع بدهی را داشته باشد ، به حکم دادگاه اجرای احکام،  ممنوعیت خروج او از کشور فراهم می شود.

مرجع دیگر برای ممنوع الخروج کردن اشخاص، اداره ی ثبت است. این اداره درمورد بدهکارانی که به موجب سند رسمی مانند چک یا مهریه، بدهکارند و تنها در صورت تقاضای شخص متعهدله (دارنده چک یا زوجه ) میتوانند نسبت به ممنوع الخروج کردن این اشخاص  اقدام کنند. به استناد ماده ۲۳ قانون محکومیت های مالی (که در بالا به آن اشاره شد) در دعوای مطالبه مهریه، بعد از صدور رای قطعی محکومیت زوج  به پرداخت مهریه و عدم اقدام زوج در جهت پرداختن مهریه و یا تقسیط یا اثبات معسر بودن زوج، زوجه می تواند از دادگاه صادر کننده ی رای تقاضای صدور قرار ممنوع الخروج کردن زوج را داشته باشد.

همچنین :

بدهکاران مالیاتی نیز از دیگر اشخاصی هستند که در معرض ممنوع الخروجی قرار دارند. اداره ی دارایی میتواند مستند به ماده 202 قانون مالیات های مستقیم، برای جلوگیری از  متواری شدن بدهکاران عمده ی مالیاتی، بحث ممنوع الخروجی را مطرح ‌کند و بوسیله ی دادستانی کل کشور از خروج این اشخاص جلوگیری به عمل آورد.

بانک مرکزی، مرجع دیگری است که می تواند نسبت به ممنوع الخروج کردن اشخاص اقدام کند. با اعلام رسمی بانک مبنی بر اینکه متعهد، جزء بدهکاران بانک است و با توجه به رقم بالای بدهی، ممکن است از کشور خارج شود. در این صورت بانک مرکزی بوسیله ی دادستانی کل کشور، اقدام به ممنوع الخروج کردن آن شخص می‌کند.

اداره ی تامین اجتماعی نیز در مورد بدهکاران بیمه می‌تواند نسبت به ممنوع الخروج کردن اشخاص  بدهکار بوسیله ی دادستانی کل کشور، اقدام کنند.

از چه طریقی استعلام ممنوع الخروجی ممکن است؟

از آنجایی که عموما ممنوع الخروجی مانند ابلاغیه یا اخطاریه دادگاه ها به اشخاص ابلاغ نمی شود، بهتر است افراد قبل از اقدام به سفرخارجی ، ازطریق مراجع زیر نسبت به ممنوع الخروج نبودن خود اطلاع پیداکنند:

1)ارسال پیامک ممنوع الخروجی:

مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه از سال گذشته، احکام ممنوع‌الخروجی را که بوسیله ی دستگاه قضائی برای افراد صادر می‌شود (به غیر از موارد استثنایی امنیتی و خاص)، از طریق ارسال پیامک به اطلاع اشخاص می رساند. توجه داشته باشید که دستگاه قضا برای تمامی اطلاع رسانی ها از سرشمارهADLIRAN   استفاده می کند و هرگونه پیامک با سرشماره های غیر از این، ولو با محتوای قضایی، کلاهبرداری می باشد.

2)یکی از راه های موجود مراجعه به سایت

http://exitban.ssaa.ir/

است که با وارد کردن کد ملی خود می توانید از وضعیت سفر به خارج از کشور و ممنوع الخروج بودن خود مطلع شوید. این سامانه از سال 1397 توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، در جهت این هدف راه اندازی شده است.

3)مراجعه به سامانه ی ثنا

https://adliran.ir/

و چک کردن قسمت ابلاغیه های محاکم می توانید از نداشتن پرونده ی حقوقی یا کیفری در جریان اجرا آگاه شوید. چنانچه ابلاغیه ای مبنی بر اجرای احکام دریافت کرده باشید، با مراجعه به واحد اجرای احکام مربوطه، نسبت به عدم ممنوع الخروج بودن خود اطمینان حاصل کنید. ضمنا افراد با مراجعه به قسمت محکومیت های مالی در سامانه ی ثنا، می توانند از عدم ممنوع الخروج بودن خود آگاه شوند.

4) افرادی که مالک خودروی شخصی هستند، می توانند از طریق مراجعه به سایت یا اپلیکیشن پلیس من

https://police-man.ir/ نسبت به عدم ممنوع الخروجی خود بوسیله ی پلیس راهور اطمینان حاصل کنند.

5) همانطور که گفته شد، اداره ی دارایی می تواند افرادی را که دارای بدهی سنگین  مالیاتی هستند، از طریق دادستانی، ممنوع الخروج  نماید. افراد با عضویت در سایت https://my.tax.gov.ir/ می توانند نسبت به بدهی های مالیاتی خود و عدم ممنوع الخروجی مالیاتی اقدام نمایند.

6) ضمنا با مراجعه حضوری به اداره گذرنامه نیز می توانید نسبت به ممنوع الخروج نبودن خود اطمینان حاصل نمایید.