✓ دعاوی ضمانت نامههای بانکی
ضمن دعاوی حقوقی ضمانت نامههای بانکی به هنگامیکه ذینفع براساس تصمیم دادگاه صالح از مطالبه ثمن ضمانت نامه منع بشود. این تقاضا را از بانک کرده باشد. به هنگام تأدیه من غیر ثمن ضمانت نامه، شخصاً خود او مسئول است. از این جهت هیچگونه تعهدی برعهده مضمون عنه نیست. بنابراین خود بانک لازم است نسبت به مطالبه و استرداد وجوهی که تأدیه نموده است، اقدامات لازمه را در پیش بگیرد.
در ابتدای متن بهتر است، نگاهی به ضمانت نامه بانکی داشته باشیم؛
» ضمانت نامه بانکی
باید چنین بگوییم، سند مالی که جهت تأمین و تضمین در ارتباط با معاهدات داخلی و خارجی مورد استفاده قرار میگیرد که به واسطهی بانک صادر گردیده باشد. به انجام رساندن هر کار حقوقی به منظور آنکه به نتیجه رسد، نیازمند برخی از شرایط است. از جمله این شرایط، تضمینی میباشد که ضمن معاهده در نظر انگاشته میگردد. بله، یکی از این موارد ضمانت نامه بانکی است. طی این حالات ذینفع ضمانت نامه از مضمون عنه تقاضا مینماید تا ضمانت نامه بانکی را که متناسب با معاهدهای است که منعقد مینمایند را بدو تسلیم کند. به این هنگام در صورت قصور و کوتاهی مضمون عنه از ایفای تعهدات خویش یا در زمانی که شرایط مقرر میان آنها حاصل نشود، بتواند خسارت وارده به خود را که حسب توافق دوطرف نیز مقطوع است، از بانک مطالبه و اخذ نماید.
» مطالبه وجه مربوط به ضمانت نامه بانکی
جهت اخذ وجه آن، از منظر عرف بانکی ذینفع که اسم و مشخصات وی ضمن متن ضمانت نامه درج گردیده است. به بانک رجوع نموده و بانکهای صادر کننده ضمانت نامه نیز اغلب و به دور از نقش ذینفع ضمن معاهده ثمن ضمانت نامه را تأدیه مینمایند.
» شرایط منوط بر مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی
ذینفع ضمانت نامه لازم است جهت مطالبه ثمن آن میباید شروط مندرج ضمن سند ضمانت نامه را رعایت بنماید. از سویی کلّیهی اسناد و مدارکی را که منجر به مفاد ضمانت نامه، ارائه آن نیز جهت مطالبه الزامی است، تهیه و ارائه دارد. همچنین تشریفات شکلی موجود در ضمانت نامه را رعایت بنماید.
بهتر است به این مسئله توجه داشته باشید که؛ در ارتباط با دعاوی حقوقی منوط بر ضمانت نامه بانکی ضامن تعهد و وظایفی در ارتباط با پیامدهای ناشی از؛ تأخیر، مفقود، نقص یا دیگر اشتباهاتی که در زمان ارسال اسناد و مدارک رخ میدهد، نخواهد داشت. وجه ضمانت نامه میباید پیش از انقضای مدّت مقرر ضمن آن مطالبه گردد. ضامن بایستی از اجابت تقاضایی که خارج از مدّت زمان اعتبار ضمانت نامه ارائه گردیده، امتناع ورزد. مگر آنکه با رعایت ضوابط و مقررات مربوطه و قبل از انقضای مدّت اعتبار آن بنابر درخواست ذینفع به واسطهی بانک تهدید گردیده باشد.
بعد از مطالبه ثمن ضمانت نامه میباید نسبت به وارسی مطالبه و اسناد و مدارک اقدام بنماید. به هنگامیکه مطالبه را منطبق با قوانین ضمانت نامه تشخیص داد، بلافاصله ثمن آن را تأدیه نماید. بانک هیچ گونه تکلیف ندارد تحقیق بنماید. آیا مضمون عنه ضمن به انجام رساندن تعهدات خویش تخطی نموده است و یا خیر!
» رسیدگی به دعاوی ضمانت نامههای بانکی
ضمن دعاوی حقوقی که منوط بر ضمانت نامه بانکی میگردد، میبایست بدین نکته توجه داشته باشید که؛ ضمن روابط معاهدهای که میان بانک و یا ذینفع که نسبت به مضمون عنه تشکیل میگردد. مضمون عنه حاوی چین اختیاراتی نیست. بتواند دستوری را مبتنی بر تأدیه ثمن ضمانت نامه بدهد و هر زمان مبادرت به صدور این قبیل دستوری کرده باشد، بانک ضامن هیچ گونه تکالیفی در برابر آن ندارد.
به هر هنگام که تأدیه ثمن ضمانت نامه به واسطه بانک به ذینفع به گونه ناروا انجام شده باشد، تبعات منفی بسیاری را برای مضمون عنه به همراه خواهد داشت. تا بدان جا که میتوان نسبت بدین مسئله در بطن دادگاه حقوقی طرح دعوا کرد. با استناد بدان که استرداد آنچه که ناروا تأدیه گردیده است خویش حاوی یک ساز و کار دشوار هم از منظر مالی و هم حقوقی است.
به هنگام اقدام ناآگاهانه از جانب مضمون عنه احتمال عدم حصول نتیجه بر مشکلات رقم خورده، میافزاید. به عبارتی برای مضمون عنه سادهترین و سهلترین راه آن میباشد که به محض اطلاع از مطالبه ناروا و متقلبانه وجه ضمانت نامه، به یک وکیل مراجعه کند. سپس با در اختیار داشتن اسناد و مدارک به همراه وکیل به دادگاه حقوقی مراجعه بنماید. در دادگاه صدور قرار منع موقت تأدیه وجه ضمانت نامه را درخواست نموده تا مانعی برای دیگر اقدامات بشود.
» در دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی چنانچه که تعیین و تکلیف فوریت داشته باشد
ضمن دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی طی اموری که تعیین و تکلیف آن فوریت داشته باشد. دادگاه به تقاضای ذینفع دستور موقت را صادر خواهد نمود. با استناد بر آنکه دستور موقت اثرگذاری در اصل دعوا نخواهد داشت. دادگاه طی این موارد، با اخذ تأمین مناسبی از خواهان جهت صدور دستور موقت اقدام خواهد نمود. طی این موارد فردی که تقاضای دستور موقت کرده است. ضمن ماهیت عنوان هر زمان طرح دعوا نکرده باشد، باید طی مهلت قانونی بیست روز از تاریخ صدور دستور موقت جهت تسلیم دادخواست حقوقی خویش به دادگاه، اقدام بنماید. به هنگامیکه ضمن مهلت مقرر قانونی اقدامات مورد نیاز را به انجام نرسانده باشد. به تقاضای طرف مقابل، مبنی بر دستور موقت صادره موضوع رفع اثر در نظر گرفته خواهد شد.
» صدور دستور موقت ضمن دعاوی ضمانت نامههای بانکی
در دعاوی ضمانت نامههای بانکی جهت تقاضای صدور دستور موقت به دو روش میتوان اقدامات مورد نیاز را به انجام رساند. یکی آنکه تقاضا گردد بانک از تأدیه وجه ضمانت نامه منع شود. دوّم اینکه درخواست منع ذینفع از ضبط ضمانت نامه و دریافت ثمن و مطالبه آن گردد. از منظر شکلی تفاوت دو گونه دعوای حقوقی در این میباشد که؛
در گونه ابتدایی دعوا میباید به طرفیت بانک اقامه و طرح بشود. در گونه دوّم نیازی نخواهد بود که بانک جزئی از خواندگان دعوا باشد و علیه او نیز دعوا طرح گردد.
ضمن دعاوی حقوقی ضمانت نامه بانکی چنانچه که حل و فصل اختلافات ناشی از ضمانت نامه ضمن صلاحیت انحصاری داور یا داوران قرار داده گردیده باشد. مواد نه و هفده قوانین داوری تجاری بینالمللی ایران صدور دستور موقت را هم جزئی از صلاحیت داور هم دادگاه صالح بیان نموده است. به عبارتی درخواست کننده چنین اختیاری دارد که به هر طریق مایل است، اقدام بنماید.