✓ صلاحیت و اختیارات دیوان عدالت اداری
با پیشروی جوامع وکسب قدرت از سوی دولت‌ها، نیاز است مقررات بشکلی باشند که ضمن آن دولت فراتر از ضوابط مربوط به حقوق عمل نکند. زمانیکه این چنین شود افراد و مردم بایستی بتوانند از طریق مراجع صالح، از تصمیمات آن‌ها شکایت نمایند.و بدانند که نهادهای دولتی به هنگام تخلف تنبیه و مجازات می‌شوند. بنابراین دیوان عدالت اداری تحت عنوان مرجعی در نظر انگاشته شد تا بتواند از حق و حقوق پایمال شده افراد حفاظت به عمل آورد.
پس ما خواستیم در این نوشته صلاحیت آن را بررسی کنیم. مواردی چون رسیدگی به شکایت از اقدامات و تصمیمات واحدهای دولتی، رسیدگی به انواع شکایت از آیین‌نامه‌ها. رسیدگی به تمامی شکایت از آراء و تصمیمات قطعی مراجع اداری، رسیدگی به اقسام گوناگون شکایت استخدامی و صدور رأی وحدت رویه بررسی کنیم، لطفاً با ما تا به پایان این نوشتار همراه باشید.
رسیدگی به انواع شکایت از تصمیمات و اقدامات واحدها و بخش‌های دولتی
مردم می‌توانند شکایت خویش را از اقدامات واحدهای دولتی به دیوان عدالت اداری ببرند. واحدهای دولتی اعم از وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات و کمپانی‌های دولتی و شهرداری‌ها و تشکیلات و نهاد انقلابی و مؤسسه‌های وابسته بدان‌ها است. به هنگامی‌که مردم به یکی از این نهادهای دولتی می‌روند و از اقدامات نیز تصمیمات این مراجع و کارمندان و پرسنل آن شکایتی را داشته باشند. باید اعتراض خویش را در دیوان عدالت اداری طرح نمایند.
نکته مهم این است که در این قبیل از سازمان‌ها تنها مردم می‌توانند شکایت خویش را از ادارات طرح نمایند. و اداره‌جات نمی‌توانند علیه هم‌دیگر در دیوان عدالت اداری شکایت کرده و به حالت الکترونیک اقدام به شکایت در این مرجع کنند.
رسیدگی به شکایت از انواع آیین‌نامه‌ها
واحدهای دولتی خواهند توانست آیین‌نامه تصویب بنمایند. حال در آن آیین‌نامه برخی از مقررات را در نظر بی‌انگارند. حال چنانچه مقرراتی که واحدهای دولتی در آیین‌نامه خود قید می‌نمایند مخالف قوانین و مقررات باشد یا فراتر از اختیارات واحد نام برده شده باشد، هر فردی می‌تواند از آن آیین‌نامه در دیوان شکایت بنماید. هیأت عمومی دیوان به این مسئله رسیدگی کرده و به هنگام درستی شکایت، آیین‌نامه را باطل می‌نماید.
رسیدگی به شکایت از آراء و تصمیمات قطعی مراجع اداری از جمله دیگر صلاحیت و اختیارات دیوان عدالت اداری
چنانچه که برای شما در یکی از مراجع اداری رأی یا تصمیمی اتخاذ شود که این رأی و یا تصمیم مخالف با قوانین باشد و یا قانون را زیرپای گذارد. دیوان عدالت اداری به این مسئله رسیدگی می‌نماید. حال دیوان به هنگامی بدین موضوع رسیدگی خواهد کرد که نسبت به رأی و یا تصمیم شکایت و گاهاً اعتراض گردد. مراجع اداری که دیوان عدالت اداری می‌تواند به شکایت ناشی از تصمیمات آن‌ها رسیدگی بنماید. ضمن بند دو ماده سیزده قانون دیوان عدالت اداری معین گردیده است که از قرار ذیل خواهد بود؛
دادگاههای اداری، هیات‌های بازرسی و کمیسیون‌های مالیاتی، شورای کارگاه، هیأت حل اختلاف کارفرما و کارگر. کمیسیون موضوع ماده‌ی 100 قانون شهرداری‌ها، کمیسیون موضوع ماده‌ی 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی و جنگل‌ها و اصلاحات پس از آن. البته که این مراجع منحصر به فرد نمی‌باشند و تنها نمونه‌هایی می‌باشند که قانون آن‌ها را زده است. و امکان دارد کسی از رأی واحد اداری‌ای شکایت داشته باشد که ضمن این ماده قید نشده است.
رسیدگی به شکایت استخدام چگونه است؟
قضات مشمولین قانون استخدام کشوری و دیگر مستخدمان واحد دولتی و سایر مستخدمان اعم از کشوری و لشکری می‌توانند شکایت خویش را بابت تضییع حقوق استخدامی خود را در دیوان عدالت اداری طرح بنمایند.
صدور رأی وحدت رویه چگونه است؟
زمانی که در دادگاههای اداری و شعب دیوان در ارتباط با موضوع خاص، آراء متناقض صادر گردد، دیوان عدالت اداری می‌تواند یک رأی وحدت رویه صادر بنماید. که بنابر آن از آن هنگام به بعد، دادگاههای اداری و شعب دیوان در ارتباط با آن موضوع به گونه‌ای یکسان عمل خواهند کرد.
